De zorgvolmacht

Wat als je op een dag zelf niet meer in staat bent om je vermogen te beheren of je belangen te behartigen? Een ongeval, ouderdom, een ziekte … Met een zorgvolmacht kan je anticiperen op deze situatie.

Waarom is een zorgvolmacht nuttig? 

Iemand die geen verantwoorde beslissingen meer kan nemen over zijn vermogen, omdat hij of zij geen besef heeft van de gevolgen van die beslissing, noemt men een “wilsonbekwame” persoon. Die wilsonbekwaamheid heeft als juridisch gevolg dat deze persoon geen contracten meer zal kunnen aangaan op zijn eentje. Dat kan best vervelende gevolgen hebben voor de zorg en financiële situatie van deze persoon. 

Met een zorgvolmacht kan je dat risico opvangen. Je geeft op voorhand één of meerdere personen de bevoegdheid om, zodra jij dat zelf niet meer kan, specifieke of zelfs algemene beslissingen te nemen over je vermogen of je persoonlijke situatie.

Hoe werkt een zorgvolmacht?

Om een lastgevingsovereenkomst te sluiten en dus een zorgvolmacht te geven moet de lastgever (diegene die de zorgvolmacht geeft) nog wilsbekwaam zijn op het moment dat hij of zij de zorgvolmacht opstelt. Twijfel je om zelf een zorgvolmacht op te stellen of te laten opstellen omdat je merkt dat je gezondheid achteruit gaat? Dan is het beter om dat niet te lang uit te stellen.

Het grote voordeel van de zorgvolmacht is dat de lastgever zelf kiest wanneer de volmacht uitwerking heeft. 

Een belangrijke voorwaarde om de zorgvolmacht uitwerking te geven wanneer de persoon wilsonbekwaam is geworden, is dat de lastgeving geregistreerd werd in het Centraal Register voor Lastgevingen. Zonder registratie zal de zorgvolmacht van rechtswege eindigen vanaf het moment dat de lastgever (de beschermde persoon) wilsonbekwaam wordt, wat meestal juist niet de bedoeling is van de betrokken partijen.

schema zorgvolmacht

Voordelen van de zorgvolmacht: 

  • Jij houdt de touwtjes in handen en maakt beslissingen over je zorg en het beheer van je vermogen zoals jij dat wilt.
  • Jij kiest wanneer de zorgvolmacht uitwerking krijgt. Kan je de hulp bij het beheer van je vermogen vandaag al gebruiken? Dan kan je de zorgvolmacht onmiddelijk laten uitwerken. Liever toch pas wanneer jij er niet meer toe in staat bent? Dan kan je de zorgvolmacht laten uitwerken wanneer je 'wilsonbekwaam' wordt. De notaris kan vragen om dit te staven met één of meerdere medische attesten.
  • Om de zorgvolmacht te laten uitwerken, hoef je niet naar de vrederechter. Er kan wel een controle zijn van de vrederechter indien blijkt dat de zorgvolmacht je niet voldoende bescherming biedt.
  • Zolang je zelf nog gezond van geest bent, kan je vrij je zorgvolmacht laten aanpassen. 

Wat kan ik allemaal regelen in een zorgvolmacht?

1. Zaken die met je vermogen te maken hebben

Bij het beheer van je geld en bezittingen maken we een onderscheid tussen:

  • Beheerhandelingen: dit zijn zaken die je vermogen op peil houden, zoals huur innen, rekeningen betalen of opbrengsten beleggen.
  • Beschikkingshandelingen: deze handelingen kunnen je vermogen écht veranderen, zoals een woning kopen of een schenking doen.

Je kan iemand (de lasthebber) een algemene of specifieke volmacht geven. Bijvoorbeeld: je geeft toestemming om je huis te verkopen zodra je 80 bent, of je legt vast dat bepaalde beslissingen enkel genomen mogen worden met jouw goedkeuring of onder toezicht van de vrederechter.

Voorbeeld
Freya stelde een zorgvolmacht op zodat haar kinderen haar wensen volgen als zij dat zelf niet meer kan. Ze besliste dat haar woning verkocht mag worden als ze 75 is, maar alleen als al haar kinderen akkoord gaan met de prijs. Haar dochter Julie, die verpleegkundige is, mag de praktische zaken rond haar verhuis naar het rusthuis regelen. Freya bepaalt ook dat de vrederechter een minimale verkoopprijs vastlegt, zodat ze zeker genoeg middelen heeft voor haar verdere zorg.

twee volwassen mensen met protheses

2. Zaken die met je persoon te maken hebben

Je kan ook bepalen wat er gebeurt als je ziek wordt of zorg nodig hebt. Zo kan je:

  • De lasthebber toegang geven tot je woning voor zorgverleners;
  • Hem of haar de taak geven om je rechten als patiënt te bewaken;
  • Laten zoeken naar een woonzorgcentrum dat past bij jouw wensen en budget.

Zo zorg je ervoor dat je ook later de zorg krijgt die jij belangrijk vindt.

 

Aandachtspunten bij het opstellen van een zorgvolmacht

  • Een zorgvolmacht kan enkel opgesteld worden wanneer je nog gezond van geest bent. Ziek zijn houdt niet automatisch in dat je niet meer gezond van geest bent. De notaris zal dat per situatie beoordelen. Bij dementie is het raadzaam om niet te lang te wachten.
  • Een zorgvolmacht die gevolgen heeft nadat je wilsonbekwaam wordt, moet geregistreerd worden in het Centraal Register voor Lastgevingen (CRL). Enkel op die manier krijg je een buitengerechtelijke bescherming.
  • Een zorgvolmacht veronderstelt dat je 100% vertrouwen hebt in je lasthebbers. Er is geen gerechtelijke tussenkomst, maar dat neemt niet weg dat elke belanghebbende toch naar de vrederechter kan stappen bij wanbeheer.
  • Een zorgvolmacht is een mooi instrument, maar in sommige gevallen zal het onvoldoende zijn om een persoon te beschermen. Zelfs met een zorgvolmacht kan een vrederechter beslissen om, ter bescherming van de persoon, een bewindvoerder aan te stellen. Een wilsonbekwame persoon kan ook geld blijven uitgeven. 

Moet ik naar de notaris voor mijn zorgvolmacht?

Op zich hoeven mensen niet verplicht een beroep te doen op de notaris om de zorgvolmacht op te stellen, maar het is sterk aangewezen om dat wel te doen. Daar zijn verschillende redenen voor. Op de eerste plaats is de notaris het best geplaatst om iemand bij te staan en te adviseren over de omvang van de zorgvolmacht. De notaris bekijkt op een onafhankelijke en onpartijdige manier alle gevolgen van de zorgvolmacht. Op de tweede plaats kan de notaris de zorgvolmacht in een ruimere context plaatsen. De zorgvolmacht gaar over méér dan enkel en alleen de bevoegdheden over het beheer van het vermogen van een persoon. Zo zal de notaris de zorgvolmacht aftoetsen en bekijken in het licht van het erfrecht en familiaal recht. Heeft de persoon een onderneming? Is hij of zij nog van plan om een schenking te doen? Hoe is de verstandhouding met de kinderen? Alles wordt bekeken in een ruimer plaatje. 

Hoe duidelijker en hoe doordachter de zorgvolmacht is, hoe kleiner de kans op conflicten achteraf. Bovendien is een notariële akte verplicht wanneer de zorgvolmacht gebruikt wordt in het kader van een toekomstige schenking of de verkoop van een onroerend goed .

Uit het leven gegrepen ...

De zorgvolmacht is er voor jong en oud. Om vandaag hulp te krijgen ... of morgen als het minder goed gaat. Om kleine zorgen te verhelpen, zoals het betalen van facturen, of om grotere zaken te regelen, zoals de verkoop een woning of een schenking. 

Wat je situatie ook is, je kan altijd bij de notaris terecht voor onafhankelijk advies over de zorgvolmacht. 

  • "Ik wil de administratie van mijn partner kunnen doen zonder zorgen"

    Mijn partner en ik delen alles met elkaar. Ook een bedrijf. Ik wil alles administratief willen regelen voor onze zaken als zij bijvoorbeeld ziek zou worden.

  • "Ik wil mijn huis kunnen verkopen. Ook als ik dement wordt"

    Dementie zit helaas sterk in onze familie. Als ik later naar een woonzorgcentrum wil, wil ik dat mijn kinderen mijn huis volgens mijn regels kunnen verkopen.

  • "Onze meerderjarige zoon heeft een verstandelijke beperking"

    Onze zoon kan perfect autonoom leven, maar we voelen ons alleen meer op ons gemak als we mee zijn financiën kunnen beheren.

man casual

Vind een notaris in jouw buurt