Scheiden door onderlinge toestemming (EOT)

De echtscheiding door onderlinge toestemming is één van de twee mogelijke echtscheidingsprocedures. Een echtscheiding door onderlinge toestemming kan enkel plaatsvinden wanneer beide huwelijkspartners willen scheiden en ze in staat zijn om vooraf duidelijke en schriftelijke afspraken te maken.

De regelingsakte

De regelingsakte is een overeenkomst die wordt opgemaakt bij een echtscheiding door onderlinge toestemming. In de regelingsakte maken huwelijkspartners afspraken over familiale en materiële aangelegenheden. 

  • Jullie maken samen, eventueel met hulp van een adviseur, duidelijke afspraken. Denk hierbij aan wie wat bezit, financiële regelingen en hoe de regeling rond de kinderen eruitziet. Deze afspraken worden vervolgens vastgelegd in de regelingsakte. 

  • Jullie leggen jullie dossier neer bij de familierechtbank . De rechter zal nagaan of de gemaakte afspraken wettelijk zijn. In principe moeten jullie niet meer persoonlijk verschijnen voor de rechtbank, de procedure verloopt volledig schriftelijk. Wanneer er minderjarige kinderen zijn, kan de rechter voorstellen in het belang van de kinderen doen. Ook kan de rechter de partijen oproepen om persoonlijk te verschijnen wanneer hij of zij denkt dat de gemaakte afspraken in strijd zijn met de belangen van de minderjarige kinderen. 

    De notaris zal zorgen voor de neerlegging van het dossier bij de rechtbank. 

  • In de laatste stap van een echtscheiding door onderlinge toestemming spreekt de rechter de echtscheiding uit. Beide partijen krijgen nog één maand de tijd om in beroep te gaan. Ten slotte wordt de uitspraak neergelegd in de Databank voor de Akten van Burgerlijke Stand (DABS). 

Wat kunnen de ex-partners bepalen in de regelingsakte? 

Hieronder kan je een opsomming terugvinden met de belangrijkste familiale en materiële aangelegenheden waarover ex-partners afspraken zullen moeten maken. 

  • De huwelijkspartners moeten afspraken maken over bijvoorbeeld:

    • De verdeling van de inboedel en de lichamelijke roerende goederen zoals de meubels, een auto, ...;
    • De verdeling van de rekeningen, gelden en effecten zoals aandelen of obligaties;
    • Indien van toepassing, de regeling met betrekking tot de handelszaak of de familiale vennootschap ;
    • De verdeling van eventuele schuldvorderingen;
    • Het lot van de levensverzekeringen en het pensioensparen.

    Ook over de schulden moeten de huwelijkspartners tot een akkoord komen. Het gaat dan bijvoorbeeld over:

    • De hypothecaire kredieten, maar ook andere kredieten zoals een autolening of een lening op afbetaling;
    • Een regeling voor de betaling van de schuldsaldo- en brandverzekering;
    • Een regeling voor de verschuldigde belastingen;
    • Een regeling over het huurrecht.

    Een ander belangrijk punt betreft het lot van de woning (of andere onroerende goederen). De huwelijkspartners moeten in hun voorafgaande overeenkomst een regeling treffen over de onroerende goederen en de eventuele hypothecaire schulden.

    Enkele van de meest voorkomende regelingen zijn:

    • De partners kunnen ervoor kiezen de eigendom te verkopen. Met de opbrengst van de verkoop wordt de hypothecaire schuld terugbetaald. Het saldo van de koopsom wordt dan verdeeld tussen de partners volgens een verhouding die ze hebben afgesproken.
    • Het is mogelijk dat één van de partners het onroerend goed overneemt. Normaal gezien zal diegene die het goed overneemt ook de hypothecaire schuld verder afbetalen en een opleg betalen aan de andere huwelijkspartner;
    • De huwelijkspartners kunnen ook verkiezen het onroerend goed voor een bepaalde periode in onverdeeldheid te laten: dit kan voor een periode van maximum vijf jaar (deze termijn kan hernieuwd worden).
  • In de regelingsakte dienen de huwelijkspartners minstens de volgende regelingen op te nemen:

    • De vermelding van de verblijfplaats van beide partners gedurende de echtscheidingsprocedure;
    • De afspraken over de minderjarige kinderen, hun goederen en het persoonlijk contact met hen en dit zowel gedurende de procedure als na de echtscheiding.

    Ouders moeten nauwkeurig het verblijf van hun kind(eren) vastleggen. Ook de verblijfsregeling voor de vakantieperiodes wordt nauwkeurig in de akte opgenomen.

    De wetgever gaat ervan uit dat de ouders het ouderlijk gezag samen uitoefenen, dus dat ze samen beslissingen nemen over de kinderen.  Zowel over hun persoon als over hun goederen. Maar de uitoefening van het ouderlijk gezag kan ook worden opgedragen aan één van de ouders. De andere ouder behoudt dan het recht op persoonlijk contact met de kinderen en kan zich, indien nodig en in het belang van de kinderen,  tot de jeugdrechtbank wenden.

    De ouders moeten ook afspraken maken over de bijdrage die ze elk zullen leveren in het levensonderhoud, de opvoeding en de passende opleiding van hun kinderen.
    De bijdrage wordt bij voorkeur per kind bepaald. De ouders bepalen het bedrag van de bijdrage, hoelang de bijdrage verschuldigd blijft, de eventuele verhoging op een bepaalde leeftijd, de eventuele indexatie en de bijzondere tussenkomst in de kosten voor een aantal bijzondere aangelegenheden zoals school- en studiekosten, medische kosten, enz.
    Een juiste formulering zal latere betwistingen voorkomen. Over de bijzondere kosten vind je hier meer informatie. 

    De regelingsakte vermeldt  ook het bedrag van de eventuele uitkering die de ene aan de andere huwelijkspartner zal betalen, zowel tijdens de procedure als na de echtscheiding. De partners bepalen wanneer de alimentatie kan aangepast worden of niet meer verschuldigd zal zijn (indexatie, aanpassing bij werkonbekwaamheid van de uitkeringsgerechtigde) en de duur (einde bij het overlijden van de uitkeringsgerechtigde of uitkeringsplichtige, einde bij een nieuw huwelijk of het aangaan van een nieuwe relatie door de uitkeringsgerechtigde) uitdrukkelijk in de akte. De bevoegde rechter kan nadien de regeling over de alimentatie tussen ex-partners bij een latere beslissing hetzij verhogen, hetzij verminderen of zelfs afschaffen, tenzij uitdrukkelijk werd overeengekomen in de regelingsakte dat dit niet mogelijk zal zijn. Klik hier voor meer informatie. 

  • Als je op het punt staat om te scheiden, wens je waarschijnlijk niet dat je ‘ex’ nog iets zou erven van jou. Zolang de echtscheiding nog niet definitief uitgesproken is, zijn de exen nog gehuwd en hebben ze bepaalde rechten op de erfenis van de huwelijkspartner. Daarom maken de ex-partners in de regelingsakte ook afspraken over het erfrecht ten opzichte van elkaar voor het geval één van beide zou overlijden tijdens de echtscheidingsprocedure.

Soms is de tussenkomst van een notaris verplicht

Dit is het geval bij de overdracht van onroerende goederen zoals een woning. Denk bijvoorbeeld aan de situatie waarbij één van de partners een onroerend goed overneemt, eventueel mits betaling van een oplegsom aan de andere partner. Of bijvoorbeeld als beide partners beslissen om niet uit onverdeeldheid te treden wat betreft het onroerend goed.

Voordelen van de echtscheidingsprocedure door onderlinge toestemming

Een echtscheiding door onderlinge toestemming (EOT) verloopt doorgaans in een vreedzame sfeer omdat de partijen een akkoord over alle aspecten van hun echtscheiding treffen. Daarnaast biedt deze procedure het voordeel van een “2 in 1”-formule. Niet alleen de scheiding maar ook de gevolgen ervan, zoals de verdeling van de goederen, worden geregeld. Van zodra de EOT is uitgesproken, is alles geregeld en afgerond. Daarnaast komt de notaris bij een EOT al tussen voordat de partners zich tot de rechtbank wenden om de echtscheiding uit te spreken. De partners krijgen een voorafgaand advies en de notaris zal de rechtszekerheid van de akte garanderen.