Een erfenis uit het buitenland
Mensen blijven niet altijd in hun land van oorsprong. Soms moeten mensen tijdelijk of definitief verhuizen, bijvoorbeeld voor hun werk of studies in het buitenland. Ouderen willen dan weer graag hun pensioendagen doorbrengen in de zon … Het is dus niet verwonderlijk dat een aantal nalatenschappen internationale elementen vertonen: de overledene (erflater) had een huis in het buitenland, de erflater leefde in een ander land dan zijn erfgenamen, de erflater leefde in een ander land dan dat van zijn nationaliteit …

Wie is bevoegd om je erfopvolging te regelen en welk recht is van toepassing?
Het feit dat iemand verschillende goederen kan bezitten in verschillende landen (denk daarbij ook bijvoorbeeld aan een bankrekening) of het feit dat iemand verschillende banden kan hebben met verschillende landen, kan voor praktische problemen zorgen bij de behandeling van de erfopvolging. Verschillende rechtstelsels en regels van verschillende landen kunnen immers in conflict komen met elkaar. Bovendien is het niet altijd duidelijk welk land bevoegd is om de erfopvolging te regelen. Nochtans zijn die vragen wel van belang want landen hebben hun eigen erfrechtelijke regels die inhoudelijk van elkaar kunnen verschillen.
Daarom heeft Europa een basisprincipe uitgewerkt: het zijn de autoriteiten (bv. een rechtbank,
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
, registratiekantoor …) van het land waar de overledene zijn laatste gewone verblijfplaats had, die bevoegd zijn om de erfopvolging af te handelen. Het is bovendien het recht van het land waar de overledene zijn laatste gewone verblijfplaats had die van toepassing is op de afhandeling van de erfopvolging.
Wel kunnen EU-burgers ervoor kiezen dat hun erfopvolging wordt afgehandeld volgens het recht van het land van hun nationaliteit. De rechtskeuze wordt bepaald via een testament Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar. . Het gekozen land hoeft geen EU-lidstaat te zijn.
In uitzonderlijke gevallen kan een ander land aangewezen worden dan het land waarin de erflater Degene die is overleden en enig bezit - geld, goederen (en mogelijke schulden) - als erfenis nalaat. zijn laatste gewone verblijfplaats had. Dat is het geval wanneer de overledene kennelijk een nauwere band had met een ander land. Denk bijvoorbeeld aan iemand die vlak vóór zijn overlijden naar een ander land verhuisde, maar eigenlijk heel zijn leven in zijn land van herkomst heeft gewoond.
Wat is de “laatste gewone verblijfplaats”?
De gewone verblijfplaats is het land waarmee de overledene een duurzame en nauwe band had. Vaak zal het land waar de overledene zijn woonplaats had, aangeduid worden door de bevoegde autoriteit, maar dat zal niet altijd het geval zijn. Het is een zeer feitelijke kwestie. Zo kan de erflater bijvoorbeeld in verschillende landen gewoond hebben … Bij het bepalen van de laatste gewone verblijfplaats zal de autoriteit rekening houden met verschillende gegevens:
- De duur en de regelmaat van het verblijf in een bepaald land;
- De omstandigheid en de aanleiding van het verblijf in een land;
- Het land waar het gezin van de erflater woonde en het land waar de overledene de meeste sociale contacten onderhield.