Hoe wordt de erfbelasting berekend?
De verschuldigde erfbelasting hangt af van het gewest, de graad van verwantschap met de overledene, het toepasselijk tarief en de activa. Bovendien kan de berekeningswijze van de erfbelasting ook een impact hebben.
Activa - De schulden
De
erfbelasting
De erfbelasting is de verzamelterm voor het vroeger gekende “successierecht” en het “recht van overgang”. Het is een belasting die je moet betalen bij het erven van een nalatenschap.
De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de graad van verwantschap met de overledene. Hoe dichter de verwantschap, hoe minder erfbelastingen je moet betalen. Kinderen van de overledene betalen dus minder erfbelastingen dan de broer, zus, tante of andere familieleden.
Aangezien de erfbelasting altijd uitgedrukt wordt in een percentage, is de hoogte van de verschuldigde erfbelasting ook afhankelijk van de waarde van de erfenis.
wordt berekend op de waarde van alle roerende en onroerende goederen, zowel in binnen- als buitenland, die de overledene op het moment van overlijden bezat. Dit wordt ook wel de
nalatenschap
Vermogen, goederen en schulden op het moment van overlijden.
genoemd. Van die waarde worden de begrafeniskosten en eventuele andere schulden van de overledene afgetrokken.
De uiteindelijke erfbelasting De erfbelasting is de verzamelterm voor het vroeger gekende “successierecht” en het “recht van overgang”. Het is een belasting die je moet betalen bij het erven van een nalatenschap. De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de graad van verwantschap met de overledene. Hoe dichter de verwantschap, hoe minder erfbelastingen je moet betalen. Kinderen van de overledene betalen dus minder erfbelastingen dan de broer, zus, tante of andere familieleden. Aangezien de erfbelasting altijd uitgedrukt wordt in een percentage, is de hoogte van de verschuldigde erfbelasting ook afhankelijk van de waarde van de erfenis. hangt af van twee factoren:
- De graad van verwantschap met de overledene;
- De omvang van de erfenis Een ander woord voor de “nalatenschap” van de overledene. Zoals de naam het al doet vermoeden is dit alles wat de overledene nalaat: de activa (vorderingen, aandelen, goederen …), maar ook passiva (schulden). .
In sommige gevallen gelden er ook verlaagde tarieven.
Hoe geef ik de 'schulden' van de overledene aan?
Om het passief van een nalatenschap te bepalen, zijn er verschillende opties:
- je kan een forfaitair bedrag inbrengen;
- je kan de werkelijke schulden en begrafeniskosten aantonen;
- je kan de schulden van de overledene bewijzen en enkel voor de begrafeniskosten het forfait toepassen, of omgekeerd.
Voor specifieke onroerende schulden van de nalatenschap geldt geen forfait. Die mogen dus altijd vermeld worden, ook wanneer voor het overige gekozen wordt voor het forfait.
-
- Het forfait voor schulden bedraagt
- voor een erflater Degene die is overleden en enig bezit - geld, goederen (en mogelijke schulden) - als erfenis nalaat. die gehuwd was onder een stelsel van gemeenschap van goederen: 3.947,70 euro voor overlijdens in 2025, waarvan de helft opgenomen mag worden als schulden van de gemeenschap (voor overlijdens in 2024 was dat 3.827,70 euro en voor 2023 3.678,30 euro).
- voor erflaters die niet gehuwd waren of gehuwd onder een stelsel zonder gemeenschap van goederen: 1.973,85 euro voor overlijdens in 2025 (voor overlijdens in 2024 was dat 1.913,85 euro en in 2023 1.839,15 euro).
- Deze forfaits mogen niet bij elkaar opgeteld of met elkaar gecombineerd worden.
- Het forfait voor de begrafeniskosten bedraagt 7.895,40 euro voor overlijdens in 2025 (voor overlijdens in 2024 was dat 7.655,40 euro en voor 2023 7.356,60 euro).
- Het forfait voor schulden bedraagt
-
Wanneer erfgenamen ervoor kiezen om de werkelijke schulden en/of werkelijke begrafeniskosten aan te geven, moeten zij voor elke schuld of kost een bewijsstuk toevoegen aan de aangifte. Dat geldt ook voor de specifieke onroerende schulden.
Hou de facturen nauwkeurig bij na een overlijden
Na een overlijden komen er vaak heel wat papieren op je af. Toch is het belangrijk om facturen en bewijsstukken goed bij te houden. Kies je ervoor om de werkelijke kosten aan te geven in de aangifte van nalatenschap Wanneer een persoon een nalatenschap erft, moet de erfbelasting betaald worden. Om te weten hoe hoog die verschuldigde rechten zijn, heeft de Vlaamse belastingendienst (Vlabel) een lijst nodig van alle goederen. Dit noemt men de aangifte van nalatenschap. Op basis van die aangifte moet Vlabel de verschuldigde erfbelasting berekenen. De aangifte van nalatenschap moet binnen de 4 maanden na het overlijden opgestuurd worden naar Vlabel. Indien het overlijden heeft plaats gehad in het buitenland krijgt men meer tijd (5 of 6 maanden, afhankelijk van het land). Na het versturen van de aangifte krijgen de erfgena(a)men een aanslagbiljet. – bijvoorbeeld omdat de ziekenhuiskosten hoog opliepen – dan moet je deze facturen kunnen toevoegen.
Een digitale kluis zoals Izimi kan daarbij een handige hulp zijn. Zo bewaar je alle documenten veilig op één plaats en heb je ze snel bij de hand wanneer dat nodig is.
Situatie in rechte lijn
In de rechte lijn Tussen ouders en kinderen, tussen echtgenoten en (wettelijk) samenwonenden. en tussen partners worden de tarieven berekend:
- Per erfgenaam De persoon die een erfenis door versterf of uiterste wil geheel of gedeeltelijk verkrijgt. ;
- Afzonderlijk op het roerende gedeelte en op het onroerende gedeelte.
Met andere woorden: om de erfbelasting te berekenen neem je de totale waarde van je roerende goederen (activa). Je trekt daar je 'roerende' schulden van af (passiva). Je past op dat bedrag de erfbelasting toe.
Je doet net hetzelfde met de waarde van de onroerende goederen. Ook hier trek je de 'onroerende schulden' van af. Op dit bedrag pas je afzonderlijk de erfbelasting toe.
We noemen dit ook wel de 'Vlaamse splitting'. Je split immers het vermogen, en dat heeft een gunstige impact op de erfbelasting.
Voorbeeld
Je erft een nalatenschap van 300.000 euro. Deze verkrijging bestaat voor 250.000 euro uit onroerende, en voor 50.000 euro uit roerende goederen.
De berekening gebeurt als volgt:
- Roerend gedeelte: 50.000 euro. Op deze 50.000 euro is het tarief van 3% van toepassing. De erfbelasting op dit gedeelte bedraagt dus 1.500 euro.
- Onroerend gedeelte: 250.000 euro. Op de eerste schijf van 50.000 euro is het tarief van 3% van toepassing. Op de resterende schijf van 200.000 euro is het tarief van 9% van toepassing. De erfbelasting op het onroerende gedeelte bedraagt 1.500 euro + 18.000 euro = 19.500 euro.
In totaal moet je dus 21.000 euro erfbelasting betalen. Mocht er geen opsplitsing gemaakt worden, dan zou de verschuldigde erfbelasting 33.000 euro bedragen.
Situatie tussen broers en zussen
Het tarief wordt toegepast op de nettoverkrijging van elke broer of zus afzonderlijk. Ieder betaalt dus erfbelasting op zijn/haar deel.
Bij erfenissen in de zijlijn wordt er dus geen opsplitsing gemaakt tussen het roerend en het onroerend gedeelte (in tegenstelling tot erfenissen in rechte lijn en tussen partners).
Situatie bij 'anderen'
Het tarief wordt toegepast op het totaal van de nettoverkrijgingen van die erfopvolgers, in tegenstelling tot de erfenissen in rechte lijn en tussen partners; en tussen broers en zussen. Elke erfopvolger betaalt een deel van de globaal berekende erfenisrechten in verhouding tot de ontvangen nettoverkrijging.
De notaris kan je helpen bij het berekenen van de erfbelasting
De
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
speelt een belangrijke rol bij het berekenen van de erfbelasting. Dankzij zijn juridische en fiscale expertise kan hij vooraf inschatten hoeveel erfgenamen zullen moeten betalen, of adviseren hoe je hier als toekomstige erflater rekening mee kan houden. Omdat de notaris steeds op de hoogte is van de actuele regelgeving, kan hij je correct en persoonlijk begeleiden.
Aarzel dus niet om contact op te nemen met een notariskantoor voor advies op maat.