De globale erfovereenkomst
Wat is een erfovereenkomst?
Een familiepact of een globale erfovereenkomst is een overeenkomst waarbij één of beide ouders met al hun kinderen (en eventueel ook kleinkinderen en stiefkinderen) in alle transparantie overleggen en bepaalde afspraken maken over hun
nalatenschap
Vermogen, goederen en schulden op het moment van overlijden.
. Bij zo’n erfovereenkomst gaat het meer bepaald over de gevolgen van schenkingen en genoten voordelen op de
erfenis
Een ander woord voor de “nalatenschap” van de overledene. Zoals de naam het al doet vermoeden is dit alles wat de overledene nalaat: de activa (vorderingen, aandelen, goederen …), maar ook passiva (schulden).
van de kinderen.
Centraal bij het familiepact is dat de ouders samen met hun toekomstige erfgenamen op zoek gaan naar een evenwicht tussen de kinderen. Het gaat om een akkoord dat eerder gedane schenkingen herbekijkt zodat alle onevenwichten worden weggewerkt.
Iedereen rond de tafel
Om een globale erfovereenkomst op te stellen moeten alle erfgenamen betrokken worden. Eenmaal de overeenkomst gesloten is, zijn de erfgenamen gebonden door hun gemaakte afspraken. In die zin biedt de erfovereenkomst ontegensprekelijk gemoedsrust voor families. Alles wordt op voorhand geregeld, zodat discussies over gekregen schenkingen en voordelen worden vermeden eenmaal de ouders er niet meer zijn.
De verplichting om alle kinderen te betrekken, ook eventuele pluskinderen, komt tegemoet aan de wens van veel nieuw samengestelde families om hun eigen kinderen en die van hun nieuwe (huwelijks)partner op een gelijke wijze te behandelen. Anderzijds is het wel belangrijk om aan te stippen dat de globale erfovereenkomst enkel openstaat voor nieuw samengestelde gezinnen waarbij de partners getrouwd of wettelijk samenwonend zijn. Kinderen van feitelijk samenwonende partners zijn geen partij bij zo’n erfovereenkomst.
Het ene voordeel is het andere niet
In principe hebben ouders niet de bedoeling om één kind te bevoordelen ten opzichte van hun andere kinderen. Daarom wordt een schenking aan een kind vermoed een voorschot op zijn erfenis te zijn.
Aangezien schenkingen een voorschot op een erfenis zijn, gebeurt er een verrekening op het erfdeel van het begunstigde kind. Het komt er dus op neer dat het kind iets minder zal
erven
Bij overlijden erft de overblijvende echtgenoot altijd het vruchtgebruik van de gezinswoning met alle huisraad en meubilair.
Ongehuwd samenwonenden die louter feitelijk samenwonen erven niet van elkaar tenzij er een testament in hun voordeel werd opgemaakt.
Wettelijk samenwonenden erven automatisch van elkaar.
Dit geldt alleen voor de samenwonenden die een verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand hebben opgemaakt.
, of een deel zal moeten bijbetalen aan zijn broers of zussen. In de praktijk is het niet altijd gemakkelijk om uit te maken wat precies een schenking is. Nochtans is het wel degelijk van belang om te weten of er sprake is van een schenking of niet. Niet alleen fiscaal, maar ook omwille van het feit dat schenkingen een invloed hebben op het erfdeel van kinderen.
Wat af en toe gebeurt, is dat een ouder niet schenkt in de strikte zin van het woord, maar wel een kind op een andere manier bevoordeelt. Vaak is dat door een bepaalde dienst te verschaffen aan een kind. Denk maar aan het jarenlang passen op de kinderen, het helpen met verbouwingen, het verkopen van de ouderlijke woning aan één van de kinderen tegen een te lage prijs ... Dit zijn geen schenkingen in de strikte zin van het woord. Toch is het duidelijk dat zo’n handelingen of diensten wel een effect hebben op het vermogen van kinderen. Door jarenlang op de kinderen te passen, bespaart het begunstigd kind bepaalde kosten. Hetzelfde geldt wanneer ouders helpen verbouwen. De kinderen sparen dan de arbeidskosten uit. Wanneer een ouder een woning verkoopt aan één van de kinderen tegen een te lage prijs, is dat duidelijk een financieel voordeel dat het kind ontvangt ten opzichte van zijn broers en/of zussen.
