Kan ik schenken aan minderjarige kinderen?
Er kunnen goede redenen zijn om “discreet” te schenken. De schenker kan bijvoorbeeld vrezen dat een minderjarig, of zelfs meerderjarig, kind niet volwassen genoeg is om al over een geschonken vermogen te beschikken. Of hij vreest dat hij zijn motivatie om te studeren zal verliezen, dat hij zelf minder zal sparen. Hij wil schenken zodat zijn (klein)kind een appeltje voor de dorst heeft, maar vreest dat het kind in kwestie liever een dure Porche zal kopen…
Een “discrete”
schenking
Overeenkomst waarbij de schenker, tijdens zijn leven, onherroepelijk enig goed (of geldbedrag) afstaat uit vrijgevigheid aan de begiftigde die het aanneemt.
Schenkingen tussen ongehuwde partners zijn belangrijk vermits zij niet van elkaar kunnen erven. Schenken en erven zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar: hoe meer geschonken wordt bij leven, hoe kleiner de totale nalatenschap en hoe lager de erfbelasting. De schenking is dus een belangrijk instrument bij successieplanning.
doen, is perfect mogelijk! Dit geldt zowel voor een schenking aan een minderjarige, als aan een meerderjarige. Evenwel dient men rekening te houden met een paar specifieke zaken.
1. De schenking is een overeenkomst, een aanvaarding is dus vereist.
In tegenstelling tot een
testament
Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar.
moet een schenking aanvaard worden. In principe is de begunstigde dus op de hoogte van de schenking. Minderjarige kinderen zijn echter nog handelingsonbekwaam, wat betekent dat ze niet op zelfstandige wijze juridische handelingen kunnen stellen (zoals een schenking aanvaarden). Indien de schenking uitgaat van een (groot)ouder, kan dit probleem gemakkelijk opgelost worden.
Bloedverwanten
Personen die van elkaar afstammen en behoren tot een zelfde stamboom.
in
rechte lijn
Tussen ouders en kinderen, tussen echtgenoten en (wettelijk) samenwonenden.
kunnen immers zelf, zonder machtiging van de vrederechter, een schenking aanvaarden voor een minderjarig kind. Een voogd kan dit ook, met dien verstande dat hij zich wel eerst tot de vrederechter moet richten. Hetzelfde geldt voor schenkingen die uitgaan van een tante, een oom, of andere personen.
De zaken liggen ingewikkelder voor een meerderjarig “kind”. Zij zijn wél handelingsbekwaam en kunnen dus zelf een schenking aanvaarden. In deze gevallen kan de schenker werken met een volmachtdrager die van het kind de opdracht moet krijgen om een eventuele toekomstige schenking voor hem te aanvaarden.
Deze schenking kan gecombineerd worden met een “clausule van discretie” zodat de geheimhouding door de volmachtdrager verzekerd wordt. Het meerderjarig kind vermoedt dan wel dat er een schenking zal komen, maar hij kent het tijdstip en de omvang van de schenking niet. Vreest de schenker dat de meerderjarige onrechtstreeks toch op de hoogte geraakt (bijvoorbeeld door brieven van zijn bank), dan kan de schenker overwegen om een tijdelijk vervreemdingsverbod op te nemen in de
notariële akte
Een notariële akte is een authentieke akte opgesteld door de notaris. Enkel notariële akten (en niet onderhandse verkoopsovereenkomsten) kunnen overgeschreven worden in het hypotheekkantoor. Deze overschrijving maakt de koop “tegenstelbaar”, het beschermt de koper tegen aanspraken van derden.
. Op deze manier kan de meerderjarige zijn geld niet zomaar over de balk gooien. Het vervreemdingsverbod moet wel beperkt zijn in tijd én een rechtmatig belang dienen.
De
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
kan je ook voorstellen om te werken met een schenking “onder last”. Daarmee koppelt de schenker de schenking aan een voorwaarde (bijvoorbeeld de gelden aan te wenden om een
onroerend goed
Is een terrein en alles wat zich daar vast (onroerend) op bevindt, zoals een huis, afsluitingen, verhardingen,...
te kopen). De schenker heeft in dit geval de mogelijkheid om een schenking te ontbinden indien de begunstigde de voorwaarde niet vervult.
2. Het beheer
Eénmaal geschonken, moet het geld ook nog beheerd worden. Voor minderjarigen gebeurt dit steeds door de ouders of de voogd. Zij hebben de bevoegdheid om de financiële tegoeden te beheren of door iemand anders (bijvoorbeeld een professionele vermogensbeheerder) te laten beheren. Pas op, zelf ouders mogen niet zomaar over deze gelden beschikken. Om bijvoorbeeld aandelen te verkopen zullen ouders toch nog naar de vrederechter moeten stappen. De tegoeden moeten altijd beheerd worden in het belang van het kind. Uitzonderlijk zullen ouders wel tegoeden kunnen afnemen, maar enkel om te kunnen voorzien in bepaalde behoeften van het kind (bijvoorbeeld de vergoeding van een opleiding).
De ouders hebben echter wel het wettelijk genot over de beleggingen van het kind. Dat betekent dat ze kunnen beschikken over de dividenden en interesten, maar hier is de regel ook weer… enkel in het belang van het kind.
Beheer van gelden bij een meerderjarige is ingewikkelder. Hier kan de schenker met een gerust gemoedstoestand schenken indien hij gebruik maakt van een schenking met voorbehoud van
vruchtgebruik
Het recht om een andermans goed te gebruiken en de vruchten daarvan te innen alsof men zelf de eigenaar was, met de verplichting ervoor te zorgen zodat het goed zelf in stand blijft. Een vruchtgebruiker kan dus in een onroerend wonen, maar kan evengoed dit onroerend goed verhuren en genieten van de huurinkomsten. Ander voorbeeld: De vruchtgebruiker van een kapitaal zal geen eigenaar zijn van het kapitaal, maar zal wel recht hebben op de interesten.
. Op deze manier behoudt de schenker niet enkel de inkomsten (het genot), maar ook voor een groot deel de controle over de tegoeden (het beheer).
Schenken aan kinderen, minderjarig of meerderjarig, is een delicate aangelegenheid. Het is van belang om naar de notaris te stappen zodat hij betrokkene optimaal kan informeren over de verschillende mogelijkheden die verbonden zijn aan een schenking.