Nieuwigheden vanaf 1 januari 2024

Nieuw jaar, nieuwe spelregels. Op de menukaart voor 2024: veel nieuwe fiscale regels en wijzigingen die zich vooral laten voelen in de vastgoedwereld. Voor het Brusselse Gewest vallen vooral de nieuwe regels voor schenkingen en erfenissen voor feitelijk samenwonende koppels op. Notaris .be geeft je een overzicht van de belangrijkste nieuwigheden. 

1. afschaffing van het huidig regime 6% btw aannemingswerken voor afbraak en heropbouw van een woning

Sinds 1 januari 2021 geldt zowel voor particulieren en rechtspersonen die zelf een woning bouwen, als voor zij die een woning aankopen via een bouwpromotor, een verlaagd btw -tarief van 6 procent voor de sloop en heropbouw van een of meerdere woningen. Deze maatregel gold oorspronkelijk enkel in de 32 centrumsteden, maar omwille van de coronacrisis werd de maatregel uitgebreid tot het ganse land, weliswaar gekoppeld aan een paar sociale voorwaarden. De maatregel geldt enkel voor:

• enige en eigen woningen met een maximale bewoonbare oppervlakte van 200m²;
• woningen die langdurig verhuurd worden in het kader van sociaal huisvestingsbeleid.

Particulieren genieten ook in 2024 van het btw-tarief van 6%. De sociale voorwaarden blijven hierbij van kracht. Voor aankopen via een bouwpromotor is het nieuws echter minder rooskleurig: het tarief wordt vanaf 1 januari 2024 terug opgetrokken naar 21% btw. Er gelden wel een aantal overgangsmaatregelen om tegemoet te komen aan de mensen die een woning aankopen via een bouwpromotor en mensen die op basis van de permanente regeling in de 32 centrumsteden wel konden genieten van het verlaagde btw-tarief. Meer informatie op Vlaanderen.be.

2. Verhoging registratierechten op erfpacht en opstal van 2% naar 5%

Het recht van erfpacht is het recht om het volle genot te hebben van een onroerend goed , dat aan iemand anders toebehoort, gedurende een periode van minimaal 15 jaar tot maximaal 99 jaar.

Het recht van opstal daarentegen, is het recht om de eigendom van gebouwen of beplantingen te hebben op andermans grond, gedurende een periode van maximaal 99 jaar.

Vandaag moet de erfpachter of de opstalhouder een registratierecht van 2% betalen op het totaal van de vergoedingen betaald aan de erfpachter. Dit registratierecht wordt vanaf 1 januari 2024 opgetrokken naar 5%.

Voorbeeld: een erfpacht wordt gevestigd voor 52 jaar, met een pacht van € 750 per jaar: er zal 5% op 39.000 euro (750x52) of 1.950 euro aan registratierechten verschuldigd zijn.

3. Einde van de meeneembaarheid van verkooprecht in Vlaanderen

Met het systeem van meeneembaarheid kunnen kopers (die voldoen aan bepaalde voorwaarden) een bedrag aan verkooprecht in mindering brengen van het verkooprecht dat verschuldigd is naar aanleiding van een nieuwe aankoop. Bij het kopen van een gezinswoning hadden kopers dit jaar nog de keuze tussen de toepassing van het verlaagd tarief van 3% (zonder meeneembaarheid) of het tarief van 6% in combinatie met meeneembaarheid. Een vergelijking maken was vaak nodig om tot fiscaal gunstigste oplossing te komen.

Het systeem wordt echter afgeschaft voor alle nieuwe aankopen vanaf 1 januari 2024.

Wil je meer weten over je aankoopkosten? Bereken je de kosten voor je aankoop én je krediet via de rekenmodules van Notaris.be! 

4. EPC gemeenschappelijke delen volledig in werking in Vlaanderen

Het energieprestatiecertificaat (kortweg EPC) van de gemeenschappelijke delen van een appartementsgebouw geeft aan hoe energiezuinig de gemeenschappelijke delen (zoals vloeren, muren, daken,...) en de collectieve installaties zijn.

Alle appartemensgebouwen (gebouw dat bestaat uit minstens 2 residentiële gebouweenheden) moeten tegen 1 januari 2024 zo’n EPC hebben. Het EPC van de gemeenschappelijke delen wordt ook gebruikt bij de opmaak van de EPC’s van de afzonderlijke eenheden. Het heeft dus een rechtstreekse impact op het EPC van de appartementseigenaars.

5. Modernisering van de regels over schenk- en erfbelasting in Brussel

Vanaf 1 januari 2024 worden de regels met betrekking tot de Brusselse schenk- en erfbelasting aangepast aan nieuwe gezinsstructuren:

• Feitelijk samenwonende partners die minstens 1 jaar samenwonen zullen van het verlaagd tarief dat geldt voor partners en rechte lijn (zoals kinderen) genieten;
• Feitelijk samenwonende partners die minstens 3 jaar samenwonen zullen van het verlaagd tarief voor het verkrijgen van de gezinswoning ( hoofdverblijfplaats ) en van het verlaagd tarief voor de vererving van familiale ondernemingen en vennootschappen genieten.
• Het toepassingsgebied van de vrijstelling van het successierecht op een groepsverzekering van de erflater met de wettelijk samenwonende als begunstigde zal uitgebreid worden;

Bovendien gelden ook aangepaste schenkingsrechten voor feitelijk samenwonende partners. Er wordt een Brusselse ‘vriendenerfenis’ ingevoerd die gelijkaardig is aan het Vlaams systeem. Lees hier meer over de nieuwe fiscale regels in Brussel.

6. Recht van voorkeur voor de Brusselse huurders

Vanaf 1 januari 2024 krijgen huurders in Brussel een soort ‘voorrangsrecht’ wanneer een eigenaar zijn verhuurd goed wil verkopen. Vanaf volgend jaar zal  een eigenaar die een goed verhuurt (in Brussel), verplicht zijn om de huurder die het pand betrekt de kans te geven om het goed te kopen. Op deze manier krijgt de huurder de kans om als eerste het goed aan te kopen waar hij of zij al verblijft. De nieuwe maatregel is alleen van toepassing op verkopen die op of na 1 januari 2024 worden gesloten, en niet op verkopen die op die datum al aan de gang zijn.

Lees meer over het nieuw recht van voorkeur in Brussel.

Meer weten? Hou Notaris.be verder in de gaten!