Starten als ondernemer: een eenmanszaak of een vennootschap?

Dit bericht is geschreven op 04/06/2025, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
Bij het starten van een onderneming komt heel wat kijken, ook op juridisch vlak. Je kan ervoor kiezen om te ondernemen als natuurlijke persoon met een eenmanszaak, of een vennootschap oprichten. Beide opties hebben hun eigen voor- en nadelen. We zetten ze even op een rij.
De eenmanszaak Een eenmanszaak is een onderneming waarbij een persoon kiest om zonder een vennootschapsstructuur te werken. Dit heeft zowel voordelen als nadelen. Voordeel bij een eenmanszaak is dat er weinig beperkingen zijn. Geen startkapitaal, geen boekhoudkundige verplichtingen, geen oprichtingsakte… De keerzijde van de medaille is de onbeperkte aansprakelijkheid. Er is immers maar één vermogen… uw vermogen. Schuldeisers kunnen zich met andere woorden onbeperkt verhalen op uw persoonlijk vermogen. Indien u werkelijk een afgescheiden vermogen voor uw zaak wenst, moet u opteren voor een eenpersoonsvennootschap. is de meest eenvoudige manier om te ondernemen. Een eenmanszaak is geen aparte juridische entiteit met een eigen rechtspersoonlijkheid Alle rechtspersonen hebben rechtspersoonlijkheid. Rechtspersonen kunnen zowel natuurlijke personen zijn, als ondernemingen. Voor een onderneming of een vereniging met rechtspersoonlijkheid (bijvoorbeeld een NV of een vzw) betekent dit dat deze houder is van eigen rechten en plichten. De onderneming zal gezien worden als een “fictieve” persoon met een eigen vermogen, eigen aansprakelijkheid en eigen schuldeisers. De onderneming zal ook zelf rechtshandelingen kunnen stellen, met een optreden van een vertegenwoordiger. . Dit betekent dat je als ondernemer volledig persoonlijk aansprakelijk bent voor alle zakelijke verplichtingen. Er is geen duidelijke scheiding tussen jou als persoon en je onderneming. Hierdoor sluit je alle overeenkomsten in eigen naam en is er geen onderscheid tussen je persoonlijk vermogen en het vermogen van de onderneming.
Wanneer je als ondernemer in financiële problemen komt, kunnen schuldeisers aanspraak maken op al je bezittingen, inclusief je
gezinswoning
De gezinswoning is de gezamenlijke hoofdverblijfplaats waar partners met hun gezin normaal leven. Ze hebben er hun ‘voornaamste belangen’.
Gehuwden moeten alle beslissingen over hun gezinswoning samen nemen, ook al is maar 1 van hen eigenaar van de woning of staat er maar 1 naam op de huurovereenkomst. Dat is de bescherming van de gezinswoning. Dezelfde bescherming geldt bij wettelijk samenwonenden.
. Dit kan een groot risico vormen voor zelfstandigen die hun privévermogen willen beschermen. Gelukkig bestaat er een mogelijkheid om je gezinswoning te beschermen tegen beslag. Iedere zelfstandige kan bij de
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
een verklaring van onbeslagbaarheid afleggen. Dit beschermt je woning tegen de aanspraken van zakelijke schuldeisers. De bescherming geldt wel enkel voor professionele schulden die gemaakt zijn na het opstellen van de verklaring. De volgende groepen komen hiervoor in aanmerking:
- Vrije beroepers
- Zaakvoerders en bestuurders van een onderneming
- Zelfstandigen in bijberoep en zelfstandigen die na hun pensioen nog actief zijn
Het voordeel aan de eenmanszaak is dat ze eenvoudig op te richten is en er weinig administratieve en boekhoudkundige verplichtingen bij komen kijken.
Wat is een vennootschap?
Ondernemen brengt een zeker risico met zich mee. Hierdoor kan het verstandig zijn om te kiezen voor een
vennootschap
Een contract op grond waarvan twee of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen.
. Door een vennootschap op te richten, creëer je een aparte juridische entiteit met eigen rechtspersoonlijkheid. Op deze manier wordt je persoonlijk vermogen gescheiden van je professioneel vermogen. Je professionele schuldeisers kunnen in principe geen aanspraak maken op je privévermogen. Dit is het geval wanneer je kiest voor een vennootschapsvorm met beperkte aansprakelijkheid, zoals de besloten vennootschap.
Hou er wel rekening mee dat het oprichten van een vennootschap extra administratie met zich mee brengt. Wanneer je beslist om je activiteiten uit te oefenen in een vennootschap, zal je een afspraak moeten maken bij de notaris. Voor de meeste vennootschapsvormen is het immers vereist dat een authentieke oprichtingsakte Bij de oprichting van een nieuwe vennootschap zal de notaris een oprichtingsakte opstellen. Dit is de basistekst die rechten toekent aan de vennootschap. Naargelang de vennootschapsvorm kan de oprichtingsakte zowel een authentieke akte zijn als een onderhandse akte. Bij het tekenen van de oprichtingsakte moeten altijd bepaalde documenten gevoegd worden en bepaalde formaliteiten nageleefd worden. De notaris zal zorgen dat deze nageleefd worden. wordt verleden. Dit heeft zo zijn redenen. De notaris zal nagaan of je aan alle wettelijke vereisten voldoet om de vennootschap op te richten en hij zal de statuten opmaken. De statuten zijn de spelregels die gelden binnen je onderneming. De notaris zal ook je familiale situatie bekijken, zodat je ook hier bepaalde regelingen kan treffen als dat nodig is.
De keuze om een vennootschap op te richten is een beslissing met belangrijke gevolgen. Hoewel er meer formaliteiten bij komen kijken, biedt een vennootschap ook extra bescherming. De notaris kan je helpen om de juiste afweging te maken. Aarzel dus niet om advies in te winnen en alle voordelen en nadelen tegen elkaar af te wegen.