Wanneer is beroep doen op een notaris verplicht?
Voor een aantal belangrijke zaken moet je langsgaan bij de notaris. Een woning kopen is daar één van. Voor veel mensen is dat zelfs de grootste investering van hun leven.
Voor heel wat burgers en ondernemingen is de
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
meer dan een verplichte tussenstop. Steeds vaker doen mensen een beroep op de notaris om duidelijke afspraken te maken over persoonlijke en professionele plannen — ook wanneer dat wettelijk niet verplicht is. Denk aan regelingen rond relaties, bedrijven of erfenissen.
De notaris en zijn team bekijken het volledige plaatje. Met hun ‘helikoptervisie’ analyseren ze bijvoorbeeld wat de gevolgen zijn voor je erfrecht als je feitelijk of wettelijk samenwoont. Of hoe je ondernemingsactiviteiten impact kunnen hebben op je persoonlijke bezittingen en je gezin.
Opzoekingen en controles
Om ervoor te zorgen dat kopers én verkopers in alle vertrouwen en zonder risico’s een vastgoedtransactie kunnen aangaan, voorziet de overheid een reeks controlemechanismen. Het gaat om controles i.v.m. de woning zelf, maar ook over de kopers en verkopers. De overheid vertrouwt de uitvoering van deze controles toe aan de notaris. Mét de garantie dat de notaris - als openbaar ambtenaar - onafhankelijk, onpartijdig en bemiddelend te werk gaat.
De notaris en zijn team doen een volledige screening van de woning, met tientallen controles. Denk hierbij maar aan een bodemattest Bij iedere verkoop moet de eigenaar (de persoon die zijn onroerend goed wil overdragen) een bodemattest vragen aan OVAM. Dit attest, afgeleverd door OVAM, vermeldt of het perceel al dan niet opgenomen is in het Grondeninformatieregister. De inhoud van dit attest bepaalt het “risico-gehalte” van een grond. , een energieprestatiecertificaat (EPC-attest), de keuring van de elektrische installatie De keuring van de elektrische installatie is de controle of de elektrische installatie voldoet aan de huidige wettelijke normen. Bij de verkoop van een woning moet je een gelijkvormigheidsverslag of keuringsrapport kunnen afgeven. In sommige gevallen moet je daarvoor de elektrische installatie (opnieuw) laten keuren, namelijk: als je installatie dateert van vóór 1/10/1981; als je installatie dateert van na 1/10/1981 en het keuringsrapport ouder is dan 25 jaar; als je de bestaande installatie hebt uitgebreid of gewijzigd; als je de aansluiting hebt verzwaard; als er een werfkast staat (tijdelijke elektrische aansluiting). , de navraag van stedenbouwkundige aspecten, de keuring van de mazouttank, de gebruikstoestand van de woning, erfdienstbaarheden, … Maar ook controles die te maken hebben met de kopers en verkopers: hun identiteit, moet de verkoper nog fiscale of sociale schulden betalen, …
Bescherming van de partijen
De verplichte tussenkomst van de notaris zorgt ervoor dat je ‘geen kat in een zak koopt’: je weet perfect in welke staat je de woning koopt én van wie je koopt. In landen waar de notaris niet dezelfde opdracht heeft als in ons land, loopt het al eens grondig mis. Een woning blijkt plots niet te bestaan, de verkoper blijkt niet de eigenaar van de woning te zijn, ...
De notariële akte Een notariële akte is een authentieke akte opgesteld door de notaris. Enkel notariële akten (en niet onderhandse verkoopsovereenkomsten) kunnen overgeschreven worden in het hypotheekkantoor. Deze overschrijving maakt de koop “tegenstelbaar”, het beschermt de koper tegen aanspraken van derden. is voor burgers en ondernemers een stevige houvast: afspraken staan zwart op wit op papier én hebben dezelfde kracht als het vonnis van een rechter. De personen die de akte hebben ondertekend, moeten de afspraken dan ook strikt nakomen.
Innen van belastingen
Een andere taak die de overheid aan de notaris toevertrouwt is het innen van belastingen die je moet betalen bij bv. de aankoop van een woning.
Belangrijk: de overheid voorziet vaste tarieven voor veel tussenkomsten van de notaris. Bij de aankoop van een woning is het ereloon van de notaris een wettelijk vastgelegd percentage van de aankoopprijs van je woning. De notaris mag niet meer vragen dan wat de wet voorziet.