5 financiële basics die iedereen zou moeten kennen

Dit bericht is geschreven op 30/09/2025, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
De ene doet het graag, de andere schuift het liefst alles door: administratie en betalingen. In veel koppels neemt één partner het financiële beheer op zich. Toch is het belangrijk dat je zelf ook de basis kent. Notaris.be lijst vijf essentiële weetjes op die iedereen moet begrijpen.
1. Getrouwd? Dan deel je (meestal) je inkomsten
Ook al hebben jij en je partner elk een aparte rekening, de wet bepaalt wat van jou is en wat van je partner is. Ben je getrouwd zonder huwelijkscontract, dan worden je inkomsten gemeenschappelijk. Dat blijft zo, zelfs als één van jullie meer verdient. Wil je alles strikt gescheiden houden? Dan kies je voor een huwelijk met scheiding van goederen. Hiervoor laat je bij de
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
een huwelijksovereenkomst opstellen.
Woon je samen zonder huwelijk, dan behoudt ieder sowieso zijn eigen vermogen.
2. Je partner mag niet automatisch je geldzaken regelen bij ziekte of dementie
Veel mensen denken dat hun partner automatisch hun financiën mag beheren zodra ze dat zelf niet meer kunnen. Juridisch klopt dat echter niet. Zonder zorgvolmacht Met een zorgvolmacht geef je aan bepaalde personen (de lasthebbers) de bevoegdheid om in jouw naam en voor jouw rekening bepaalde handelingen met betrekking tot jouw vermogen te stellen. Een zorgvolmacht geef je door een lastgeving op te stellen, bij voorkeur bij de notaris. Als je de lastgeving laat registreren bij het Centraal Register van Lastgevingen, via de notaris of de griffie, blijft de zorgvolmacht uitwerking hebben na je wilsonbekwaamheid. In die zin wordt de zorgvolmacht vaak aangewend in successieplanning. , zal een vrederechter een bewindvoerder Een bewindvoerder is een persoon die wordt aangesteld om beslissingen te nemen voor een persoon die dat zelf niet meer kan. Hij/zij wordt aangesteld door de vrederechter om de wilsonbekwame persoon te beschermen. Het kan gaan om beslissingen over de persoon en/of over de goederen. De bewindvoerder kan zowel een familielid of vriend van de beschermde persoon zijn als een professional (bijv. advocaat). aanduiden. Voor het beheer van de financiën kan de vrederechter ook een externe bewindvoerder aanduiden. Daarom is het slim om je partner nu al te betrekken bij je betalingen en bankzaken. Kleine stapjes maken later een groot verschil.
3. Een volmacht is niet hetzelfde als een zorgvolmacht
Een gewone bankvolmacht stopt zodra iemand wilsonbekwaam wordt. Wil je dat je partner of kinderen je financiële zaken ook dan kunnen regelen, dan heb je een zorgvolmacht nodig. Een geregistreerde zorgvolmacht blijft uitwerking hebben, ook als jij wilsonbekwaam bent. Je kiest trouwens zelf wanneer je de zorgvolmacht wil gebruiken voor je partner. Zo kan het nuttig zijn om een onmiddellijk uitwerking te voorzien, zodat je partner langzaam kan ‘meerollen’ in het beheer van je financiën. Vraag hierover advies aan een notaris.
4. Pas op met ‘vermengd’ geld
Erfenissen en schenkingen zijn en blijven van jou persoonlijk, ook binnen een huwelijk. Maar zodra je dat geld investeert in bijvoorbeeld een gemeenschappelijke gezinswoning De gezinswoning is de gezamenlijke hoofdverblijfplaats waar partners met hun gezin normaal leven. Ze hebben er hun ‘voornaamste belangen’. Gehuwden moeten alle beslissingen over hun gezinswoning samen nemen, ook al is maar 1 van hen eigenaar van de woning of staat er maar 1 naam op de huurovereenkomst. Dat is de bescherming van de gezinswoning. Dezelfde bescherming geldt bij wettelijk samenwonenden. , wordt het gemeenschappelijk bezit. Het vermengt zich als het ware met het gemeenschappelijk vermogen.
Vind je dat belangrijk om te vermijden? Zorg dan voor duidelijke bewijzen dat het geïnvesteerd geld wel degelijk van jou is. Dat kan bijvoorbeeld met een huwelijkscontract of met een schulderkenning. De notaris kan je hierbij helpen.
5. Denk aan je financiële gezondheid én hygiëne
Een buffer voor later is onmisbaar. Vastgoed kan een veilige investering zijn, maar vergeet de
erfbelasting
De erfbelasting is de verzamelterm voor het vroeger gekende “successierecht” en het “recht van overgang”. Het is een belasting die je moet betalen bij het erven van een nalatenschap.
De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de graad van verwantschap met de overledene. Hoe dichter de verwantschap, hoe minder erfbelastingen je moet betalen. Kinderen van de overledene betalen dus minder erfbelastingen dan de broer, zus, tante of andere familieleden.
Aangezien de erfbelasting altijd uitgedrukt wordt in een percentage, is de hoogte van de verschuldigde erfbelasting ook afhankelijk van de waarde van de erfenis.
niet: Erfgenamen moeten een bepaald bedrag betalen aan de
fiscus
De fiscus is de fiscale overheid, ook wel de belastingdienst genoemd. Het is de instantie aan wie je belastingen betaalt. De fiscus kan zowel Federaal, Gewestelijk, Provinciaal als lokaal zijn.
, en voor hen is het toch wel comfortabel om niet te moeten overgaan tot de verkoop van een
onroerend goed
Is een terrein en alles wat zich daar vast (onroerend) op bevindt, zoals een huis, afsluitingen, verhardingen,...
binnen de paar maanden na je overlijden. Bij de notaris kan je nagaan hoeveel je erfgenamen zouden moeten betalen aan
erfbelasting
De erfbelasting is de verzamelterm voor het vroeger gekende “successierecht” en het “recht van overgang”. Het is een belasting die je moet betalen bij het erven van een nalatenschap.
De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de graad van verwantschap met de overledene. Hoe dichter de verwantschap, hoe minder erfbelastingen je moet betalen. Kinderen van de overledene betalen dus minder erfbelastingen dan de broer, zus, tante of andere familieleden.
Aangezien de erfbelasting altijd uitgedrukt wordt in een percentage, is de hoogte van de verschuldigde erfbelasting ook afhankelijk van de waarde van de erfenis.
.
Zorg daarnaast ook voor financiële hygiëne: durf over geld te praten en hou je administratie op orde. Verzamel contracten en papieren zodat je erfgenamen later niet hoeven te zoeken. Met de gratis notarieel zakboekje van Notaris.be ‘Richtlijnen aan mijn naasten’ kan je al gegevens over je vermogen en je wensen naar later verzamelen en noteren. Eenmaal ingevuld kan je het zakboekje veilig bewaren in Izimi en delen met wie je wil. Je kan zelfs instellen dat je de gegevens van Izimi automatisch laat overgaan naar je erfgenamen bij je overlijden. Zo krijgt elkeen dezelfde informatie in alle transparantie en veiligheid.