Waarom is een vennootschap oprichten nuttig voor de continuïteit van een onderneming?

Dit bericht is geschreven op 10/12/2018, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
Ondernemen kan je op verschillende manieren doen. Enerzijds kan je als een natuurlijke persoon je zelfstandige activiteiten organiseren als een
eenmanszaak
Een eenmanszaak is een onderneming waarbij een persoon kiest om zonder een vennootschapsstructuur te werken. Dit heeft zowel voordelen als nadelen. Voordeel bij een eenmanszaak is dat er weinig beperkingen zijn. Geen startkapitaal, geen boekhoudkundige verplichtingen, geen oprichtingsakte…
De keerzijde van de medaille is de onbeperkte aansprakelijkheid. Er is immers maar één vermogen… uw vermogen. Schuldeisers kunnen zich met andere woorden onbeperkt verhalen op uw persoonlijk vermogen.
Indien u werkelijk een afgescheiden vermogen voor uw zaak wenst, moet u opteren voor een eenpersoonsvennootschap.
(als een natuurlijke persoon), anderzijds kan je opteren voor een
vennootschap
Een contract op grond waarvan twee of meer personen overeenkomen iets in gemeenschap te brengen met als doel één of meer nauwkeurig omschreven activiteiten uit te oefenen en met het oogmerk aan de vennoten een rechtstreeks of onrechtstreeks vermogensvoordeel te bezorgen.
(rechtspersoon). Werken met een vennootschapsvorm heeft zowel voordelen als nadelen. Het is dus vaak wikken en afwegen wat bij uw professionele activiteiten past.
Hoewel de formaliteiten, de aansprakelijkheid, de fiscale behandeling… van de vennootschappen zeker niet te onderschatten aandachtspunten zijn die grote verschillen vertonen ten opzichte van de eenmanszaak, is een vaak vergeten punt het erfrecht. Wat met de toekomst van de onderneming éénmaal de ondernemer er niet meer is?
In veel gevallen veroorzaakt het overlijden van de ondernemer ook meteen het verdwijnen van zijn onderneming. Bij overlijden verzeilt de onderneming onverdeeld in handen van alle erfgenamen. Onze wetgeving voorziet bovendien dat elke
erfgenaam
De persoon die een erfenis door versterf of uiterste wil geheel of gedeeltelijk verkrijgt.
, op elk ogenblik, zijn deel in de
nalatenschap
Vermogen, goederen en schulden op het moment van overlijden.
kan opvragen en dus de verdeling kan eisen. In zo’n gevallen kan de onderneming ophouden te bestaan, louter door de werking van het erfrecht. Een bittere pil voor de erfgenamen die meewerkten in de zaak…
Kan een ondernemer op deze problemen anticiperen door te schenken of een
testament
Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar.
op te stellen? Bij een eenmanszaak is dat niet evident: Het vermogen van de onderneming is bij een eenmanszaak immers een onderdeel van het vermogen van de ondernemer. Het vormt één geheel. De wettelijke regeling van de
reserve
De reserve is het wettelijk erfdeel dat bepaalde in de wet opgesomde erfgenamen (kinderen, de langstlevende echtgeno(o)t(e), in sommige gevallen de ouders…) nooit kan ontnomen worden.
van de voorbehouden erfgenamen (overlevende echtgenoot en kinderen) kan de ondernemer beletten om bij testament op een geldige wijze een bepaalde voorkeur van overname uit te drukken of om tijdens zijn leven
schenking
Overeenkomst waarbij de schenker, tijdens zijn leven, onherroepelijk enig goed (of geldbedrag) afstaat uit vrijgevigheid aan de begiftigde die het aanneemt.
Schenkingen tussen ongehuwde partners zijn belangrijk vermits zij niet van elkaar kunnen erven. Schenken en erven zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar: hoe meer geschonken wordt bij leven, hoe kleiner de totale nalatenschap en hoe lager de erfbelasting. De schenking is dus een belangrijk instrument bij successieplanning.
te doen van zijn onderneming. Bij overlijden van de ondernemer is een eenmanszaak dan ook vrij kwetsbaar…
Door het onderbrengen van de onderneming in een vennootschapsvorm kan voormeld probleem gedeeltelijk worden ondervangen. Zo slaat de
onverdeeldheid
Een goed bevindt zich in onverdeeldheid als verschillende mensen eenzelfde recht op het goed hebben, zonder dat het goed materieel verdeeld wordt. Er is sprake van mede-eigendom tussen de mede-eigenaars. Mede-eigendom kan vrijwillig, toevallig of verplicht door de wet zijn (bijvoorbeeld de gemeenschappelijke delen van een appartement).
Het typevoorbeeld van toevallige mede-eigendom is het openvallen van een nalatenschap. Iedere erfgenaam heeft recht op een deel van de nalatenschap, zonder dat het deeltje op voorhand bepaald is. Tot de onverdeeldheid verdeeld is, kan geen enkele mede-eigenaar claimen dat een deel van de zaak hem exclusief toebehoort.
, veroorzaakt door overlijden, niet meer op de onderneming zelf, maar wel op de aandelen die de overledene had ontvangen als tegenwaarde van zijn
inbreng
Inbreng betekent dat het geschonken goed moet terugkeren naar de erfmassa waar het onder de erfgenamen zal verdeeld worden.
. Bij overlijden blijft de vennootschap met andere woorden bestaan, maar de aandelen van de overledene veranderen van eigenaar. Bovendien kunnen in de statuten van de vennootschap ook regels worden ingebouwd die de overgang van de onverdeelde aandelen begeleiden.
Uiteraard zou het verkeerd zijn te stellen dat enkel het feit van een onderneming onder vennootschapsvorm te brengen, alle erfrechtelijke conflicten tussen erfgenamen zal oplossen, maar het kan in ieder geval veel betwistingen voorkomen.
Twijfelt u om de stap te zetten naar vennootschap? Vraagt u zich af of de toekomstige regels van het vennootschapsrecht in uw voordeel zullen spelen? Aarzel niet om u te wenden tot een notariskantoor voor advies.