Waaruit bestaat de kostprijs van een akte?

Bij de aankoop van een huis kan de koper kampen met een aantal moeilijke vragen: Wat moet ik aan de notaris betalen? Is alles wat ik betaal voor de notaris zelf? Mag de notaris mij aanrekenen wat hij wilt? Wat zijn de eigenlijke aankoopkosten? Krijg ik een afrekening? Wanneer betaal ik? Moet ik ook btw betalen? Kan ik op voorhand aan de notaris vragen wat de akte mij zal kosten?

1) Wat moet ik aan de notaris betalen?
Het totaal bedrag dat u bij de ondertekening van de akte betaalt, wordt hoofdzakelijk in drie delen opgesplitst :

• De belastingen (de registratierechten*)
• Het ereloon (en de btw op het ereloon)
• De eigenlijke opzoekingskosten en administratieve kosten

2) Is alles wat ik betaal voor de notaris zelf?
Nee, de registratierechten maken het grootste deel uit van de kosten en worden door de notaris doorgestort aan de fiscus . De registratierechten (in Vlaanderen spreekt men van registratiebelasting ) zijn belastingen die verschillen volgens de aard van de akte en van gewest tot gewest. Zo is bijvoorbeeld voor een verkoop in Vlaanderen een registratiebelasting van 7% verschuldigd op de koopsom en de lasten van de aankoop van een enige eigen gezinswoning (de aankoop van een bouwgrond of niet-gezinswoning is wel nog steeds onderworpen aan 10%). Informeer je hierover bij de notaris.

Voor andere akten gelden dan weer andere percentages; zo bedraagt het registratierecht 1 % voor een krediet.

Sinds 2012 zijn notarissen ook onderworpen aan btw op hun ereloon en op een deel van hun opzoekingskosten. Ook dit moet aan de staat doorgestort worden.

Bepaalde kosten zijn niet onderworpen aan btw: de registratierechten, de inschrijvings- en transcriptiekosten van hypotheken en handlichtingen (zowel het hypotheekrecht, de honoraria van de hypotheekbewaarder als de kosten gelieerd aan deze hypothecaire operatie).

3) Mag de notaris mij aanrekenen wat hij wil?
Het notariële ereloon is door de overheid vastgelegd. Dit wil zeggen dat de notaris niet meer, maar ook niet minder mag vragen. 'Notaris shoppen' heeft dus geen zin. Het tarief verschilt wel volgens het soort van akte.

4) Moet ik nog andere kosten betalen?
Bij elke akte komen er nog een aantal andere kosten kijken, zoals kadastrale uittreksels, bodemattesten, hypothecaire getuigschriften, fiscale, stedenbouwkundige en andere opzoekingen, ... Bij kredieten moet er ook nog een bepaald percentage aan het hypotheekkantoor betaald worden. De kosten voor deze akten liggen daarom hoger.

Deze kosten zijn niet vast. Ze verschillen naargelang de complexiteit van het dossier, het aantal kopers, de gemeente waarin het onroerend goed wordt gekocht…

5) Krijg ik een afrekening?
Voor zover het al niet spontaan gebeurt, zal de notaris u op eerste verzoek een afrekening doorsturen met de opsplitsing van het ereloon, registratierechten en aktekosten.

6) Wanneer en hoe betaal ik?
U betaalt de kosten van uw dossier bij de ondertekening van de akte, in principe via een overschrijving. 

7) Moet ik ook btw betalen op de prijs van het aangekocht goed?
Bij sommige aankopen moet u btw betalen in plaats van registratierechten. Dit is namelijk het geval bij nieuwbouwwoningen, woningen op plan, woningen in aanbouw… Het is van belang om zich bij het zoeken naar een woning goed te informeren over de fiscale aspecten die ermee gepaard gaan.

8) Kan ik op voorhand aan de notaris vragen wat de akte mij zal kosten?
Indien u hem alle gegevens bezorgt, kan de notaris u, voor de meest gevraagde akten, de kosten meedelen. Op die manier komt u niet voor verrassingen te staan. De notaris zal u graag verder informeren over de kosten die gepaard gaan met uw dossier. Aarzel niet om het notariskantoor te contacteren indien u onzeker bent over een aspect van uw aankoop.