Erfloze nalatenschappen : 5 vragen over verloren erfenissen

Gisteren was het weer zover. In “Erfgenaam Gezocht” gaat Axel Daeseleire op zoek naar verloren erfgenamen van zogenaamde erfloze nalatenschappen. Maar hoe geraakt een erfenis tot bij de Belgische Staat? Wij leggen het uit in 5 vragen. 

1. Gaat de notaris niet automatisch op zoek naar erfgenamen?

Nee. Een notaris moet in de eerste plaats aangesteld zijn wanneer er een overlijden is. De nabestaanden van de overledene geven het overlijden aan bij de burgerlijke stand van de gemeente, maar er is geen automatische melding aan notarissen over de gegevens van overleden personen.

Het is dus aan de nabestaanden om de juiste instanties te contacteren. Denk maar aan de bank, die wettelijk verplicht is de tegoeden te blokkeren. Ook notarissen moeten gecontacteerd worden. Zij zullen advies verlenen in het kader van een nalatenschap. Zo kan de notaris je bijstaan bij het invullen van de aangifte van nalatenschap , maar ook bij het adviseren over de mogelijkheden die je hebt als er schulden zijn. En bovendien gaat de notaris ook na wie de erfgenamen precies zijn en of er een testament is.

2. Wanneer kan de overheid een erfenis opvorderen?

Er is een verschil tussen een “onbeheerde” en een “erfloze” nalatenschap. Het eerste is een erfenis waarbij na het verstrijken van een termijn van 3 maanden en 40 dagen:

• Niemand zich heeft aangemeld om de erfenis te vorderen;
• Geen erfgenaam gekend is;
• De erfgenamen de erfenis verworpen hebben.

We spreken van een erfloze nalatenschap als de Belgische Staat een onbeheerde nalatenschap vordert. In zo’n gevallen onderzoekt Het kantoor Erfloze Nalatenschappen (of het polyvalente Duitstalige team) of er daadwerkelijk geen erfgenamen zijn en uit wat de erfenis bestaat. Zijn er geen erfgenamen en is er een financieel voordeel van de Schatkist om de erfenis op te eisen, dan zal de Staat aan de Rechtbank van eerste Aanleg vragen om het voorlopig bezit te krijgen van de erfenis. Ze staan dan ook in voor het voorlopig beheer. De Staat moet de aanvraag periodiek bekend maken via het Belgisch Staatsblad en de griffie van de Rechtbank van eerste Aanleg (drie maal om de drie maanden). Pas indien dit is gebeurd, wordt de Staat definitief in het bezig gesteld van een erfenis.

3. Betaalt de Belgische Staat successierechten op deze nalatenschappen?

Ja. Net zoals elke erfgenaam die erft, betaalt de Staat successierechten op de erfenis. Ze worden belast aan het hoogste tarief, namelijk het tarief “andere personen”. Deze tarieven variëren van 25% (op de eerste schijf tot 35.000 euro), 45% (op de schijf van 35.000,01 tot 75.000 euro tot 55% (op de schijf boven de 75.000 euro)  

4. Kan ik zelf nagaan of ik gerechtigd ben op een erfenis?

Ja. Je kan zelf een erfloze nalatenschap raadplegen via het Belgisch Staatsblad door te zoeken op naam van de overledene. De afbeelding hieronder (bron: financien.belgium.be) 

5. Kan ik een erfenis terugvorderen van de Belgische Staat?

Ja. Dit kan ook als de Belgische Staat definitief in het bezit werd gesteld van een nalatenschap. Als erfgenaam heb je immers 30 jaar tijd om een erfenis op te vorderen. De Staat zal je terug in het bezit stellen van de erfenis.

Je moet dan uiteraard kunnen bewijzen dat je daadwerkelijk de erfgenaam bent. Dan kan met een attest is van erfopvolging ( kantoor Rechtszekerheid of via MyMinfin). Soms zal een akte van erfopvolging via en notaris nodig zijn. Dit is het geval wanneer de overledene een testament of om het even welke andere akte met laatste wilsbeschikkingen heeft opgemaakt of laten opmaken, de overledene een huwelijkscontract (of wijzigingsakte) heeft opgemaakt, een erfovereenkomst had laten opmaken of als de erfgenamen ‘handelingsonbekwaam’ zijn (zoals bv. minderjarige erfgenamen…). Neem in zo’n gevallen contact op met een notariskantoor.

Nood aan meer informatie? Raadpleeg https://financien.belgium.be/