Familiebarometer: 21% minder huwelijkscontracten in 2020

Dit bericht is geschreven op 10/02/2021, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
In 2020 daalde het aantal huwelijkscontracten met -21% tegenover 2019. Dat blijkt uit de Familiebarometer van de Federatie van het Notariaat (Fednot). Een mogelijke verklaring is dat corona in 2020 de trouwplannen van veel koppels in de war stuurde.
Een huwelijk uitstellen is sowieso niet leuk, maar dat uitstel heeft ook gevolgen voor de bescherming van de partners.
In 2020 werden 10.287 nieuwe huwelijkscontracten afgesloten, een daling van -21% in vergelijking met 2019.
Notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
Joni Soutaer, woordvoerster van Notaris.be: “Veel koppels stelden hun huwelijk in 2020 uit, niet alleen de feestelijkheden, maar ook het zogenaamde burgerlijk huwelijk. Velen onder hen kozen ervoor om de ondertekening van een huwelijkscontract naar een latere datum te verschuiven.”
Wie trouwt zonder huwelijkscontract, valt onder het zogenaamde
wettelijk stelsel
Elk gehuwd paar is onderworpen aan een huwelijksvermogensstelsel. Als een koppel geen huwelijksovereenkomst sluit, zijn ze automatisch onderworpen aan het wettelijk stelsel. Het belangrijkste kenmerk van dit stelsel is dat de inkomsten van beide echtgenoten in één gemeenschap komen.
Met een huwelijksovereenkomst kunnen echtgenoten hun wettelijk stelsel “verfijnen” of kiezen voor een ander stelsel (bijvoorbeeld scheiding van goederen).
, en dit vanaf de dag van het burgerlijk huwelijk. Dit houdt in dat er drie vermogens ontstaan: een gemeenschappelijk vermogen en twee aparte, eigen vermogens.
Je denkt hierover best op voorhand na of dit de regeling is die je wenst. Met een huwelijkscontract kan je van het wettelijk stelsel afwijken. De aanstaande echtgenoten kunnen ook een huwelijkscontract sluiten na het huwelijk. Maar dat brengt wel meer formaliteiten met zich. Daarom valt het ook duurder uit.
Je huwelijk uitstellen: zorg dat je bescherming inbouwt
Een huwelijksfeest uitstellen, is niet leuk. Een uitstel van je burgerlijke trouw brengt dan weer risico’s met zich mee. Trouwen voor de wet heeft juridische gevolgen en biedt bescherming.
Als je ervoor kiest om een huwelijkscontract af te sluiten, zal dit ook pas uitwerking hebben op het ogenblik dat jullie getrouwd zijn ‘voor de wet’. Zo kan je in een huwelijkscontract afspreken of de inkomsten al dan niet gemeenschappelijk zijn. Of stel dat je al een woning kocht voor jullie een koppel vormden: blijft deze woning dan je persoonlijk bezit of wordt de woning een onderdeel van het gemeenschappelijk vermogen?
Notaris Joni Soutaer: “Voor alle duidelijkheid: notarissen zullen koppels nooit ‘pushen’ om te trouwen of een huwelijkscontract af te sluiten. We zijn neutrale en onafhankelijke adviseurs die luisteren naar de wensen van de partners en op basis hiervan de mogelijkheden aangeven. Het valt ons wel op dat relatief veel mensen denken dat samenwonen dezelfde bescherming biedt als een huwelijk. Maar dat is niet zo. De partners hierover informeren zodat ze zelf een bewuste keuze kunnen maken, is een deel van onze job.”
Wat als je feitelijk of wettelijk samenwoont?
Feitelijk samenwonen brengt geen wettelijke verplichtingen met zich mee, maar biedt ook geen bescherming. Wanneer één van de partners zou overlijden, zal de andere bijvoorbeeld niets
erven
Bij overlijden erft de overblijvende echtgenoot altijd het vruchtgebruik van de gezinswoning met alle huisraad en meubilair.
Ongehuwd samenwonenden die louter feitelijk samenwonen erven niet van elkaar tenzij er een testament in hun voordeel werd opgemaakt.
Wettelijk samenwonenden erven automatisch van elkaar.
Dit geldt alleen voor de samenwonenden die een verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand hebben opgemaakt.
, tenzij dit op voorhand werd geregeld via een
testament
Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar.
.
Wie bij de gemeente een
verklaring van wettelijke samenwoning
Verklaring afgelegd door middel van een geschrift dat tegen ontvangstbewijs wordt overhandigd aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeenschappelijke woonplaats. Deze gaat na of aan alle voorwaarden zijn voldaan (nl. 18 jaar zijn, ongehuwd zijn, en op hetzelfde adres wonen).
Deze verklaring kan eenzijdig door één van de partners herroepen worden.
heeft afgelegd, geniet meer bescherming. Zo is er een beperkt erfrecht: de overblijvende partner krijgt het
vruchtgebruik
Het recht om een andermans goed te gebruiken en de vruchten daarvan te innen alsof men zelf de eigenaar was, met de verplichting ervoor te zorgen zodat het goed zelf in stand blijft. Een vruchtgebruiker kan dus in een onroerend wonen, maar kan evengoed dit onroerend goed verhuren en genieten van de huurinkomsten. Ander voorbeeld: De vruchtgebruiker van een kapitaal zal geen eigenaar zijn van het kapitaal, maar zal wel recht hebben op de interesten.
van de
gezinswoning
De gezinswoning is de gezamenlijke hoofdverblijfplaats waar partners met hun gezin normaal leven. Ze hebben er hun ‘voornaamste belangen’.
Gehuwden moeten alle beslissingen over hun gezinswoning samen nemen, ook al is maar 1 van hen eigenaar van de woning of staat er maar 1 naam op de huurovereenkomst. Dat is de bescherming van de gezinswoning. Dezelfde bescherming geldt bij wettelijk samenwonenden.
en de aanwezige huisraad. Maar dat erfrecht is beperkt en niet zo ruim als van gehuwde partners.
Deze infofiche geeft een overzicht van de verschillen tussen feitelijk/
wettelijk samenwonen
De wettelijke samenwoning biedt een minimale bescherming aan diegenen die niet kunnen of willen trouwen.
Indien wettelijke samenwoners een betere bescherming wensen dan de wet bepaalt, dan kunnen zij een samenwoningscontract laten opstellen door de notaris.
Wettelijk samenwoners leggen een verklaring van wettelijk samenwonen af voor de ambtenaar van de burgerlijke stand.
en trouwen.
Ook minder aanpassingen van huwelijkscontracten in 2020: -10,1%
De Familiebarometer van Fednot geeft ook aan dat minder koppels hun huwelijkscontract tijdens hun huwelijk hebben laten wijzigen het afgelopen jaar. In vergelijking met 2019 bedroeg de daling -10,1%.
Notaris Joni Soutaer: “Doorgaans wijzigen koppels hun contract als ze een zekere leeftijd hebben, gemiddeld als ze 59,5 jaar oud zijn. Ze kiezen hier bijna altijd voor omdat ze aan successieplanning willen doen. Gehuwde partners die het huwelijkscontract op jongere leeftijd aanpassen, doen dat vaak op een belangrijk moment zoals bij de geboorte van een eerste kindje.”
Facebook Live van Notaris.be over samenwonen en trouwen
Gaan samenwonen of trouwen: het is een belangrijke keuze. De notarissen en hun medewerkers krijgen hier dan ook veel vragen over. Reden genoeg om de meest gestelde te beantwoorden in een Facebook Live. VRT-journaliste Annelies Van Herck praat erover met notaris Goedele Vandekerckhove.
Afspraak op www.facebook.com/notaris.be op donderdag 11 februari om 12u.
Via deze link krijg je rechtstreeks toegang naar de livestream.
- Perscommunique Familiebarometer Huwelijkscontracten.pdf Downloaden