Het bewind in beeld
Dit bericht is geschreven op 18/03/2025, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
Wanneer iemand moeilijkheden ondervindt om zelfstandig beslissingen te nemen, zijn er verschillende manieren om deze persoon te ondersteunen, waaronder het bewind. Het gaat om een rechterlijke beschermingsmaatregel en daarmee de meest verregaande vorm van bescherming. We zetten alles op een rijtje over wat je moet weten over het bewind als beschermingsmaatregel.
In tegenstelling tot de zorgvolmacht Met een zorgvolmacht geef je aan bepaalde personen (de lasthebbers) de bevoegdheid om in jouw naam en voor jouw rekening bepaalde handelingen met betrekking tot jouw vermogen te stellen. Een zorgvolmacht geef je door een lastgeving op te stellen, bij voorkeur bij de notaris. Als je de lastgeving laat registreren bij het Centraal Register van Lastgevingen, via de notaris of de griffie, blijft de zorgvolmacht uitwerking hebben na je wilsonbekwaamheid. In die zin wordt de zorgvolmacht vaak aangewend in successieplanning. , is het bewind een rechterlijke beschermingsmaatregel. Dit betekent dat de tussenkomst van een vrederechter nodig is. De vrederechter bepaalt wat de beschermde persoon wel of niet zelf mag doen. Dit kan zowel gaan over maatregelen die zijn goederen beschermen, als maatregelen die hemzelf als persoon beschermen. De vrederechter moet beoordelen hoe ver de bescherming moet reiken en past dit aan de beschermde persoon aan.
De bijstand en de vertegenwoordiging
Naast de beslissing over hoe ver de bescherming moet reiken, zal de vrederechter ook bepalen of er bijstand of vertegenwoordiging nodig is voor de beschermde persoon.
- Bijstand: de beschermde persoon kan wel nog zelf, maar niet zelfstandig handelen. Dit betekent dat de bewindvoerder Een bewindvoerder is een persoon die wordt aangesteld om beslissingen te nemen voor een persoon die dat zelf niet meer kan. Hij/zij wordt aangesteld door de vrederechter om de wilsonbekwame persoon te beschermen. Het kan gaan om beslissingen over de persoon en/of over de goederen. De bewindvoerder kan zowel een familielid of vriend van de beschermde persoon zijn als een professional (bijv. advocaat). vooraf moet instemmen met de handeling(en) van de beschermde persoon.
- Vertegenwoordiging: de bewindvoerder zal in dit geval in de plaats treden van de beschermde persoon.
Aanduiden van een vertrouwenspersoon
De vrederechter kan niet alleen een bewindvoerder aanstellen, maar ook een vertrouwenspersoon aanduiden. Deze vertrouwenspersoon helpt de beschermde persoon en vormt een schakel tussen hem en de bewindvoerder. Als de bewindvoerder zijn taken niet goed uitvoert, kan de vertrouwenspersoon de vrederechter hiervan op de hoogte brengen.
De verklaring van voorkeur
Als bekwame meerderjarige kan je voor de
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
of de vrederechter van jouw verblijfplaats of woonplaats een verklaring afleggen waarin je jouw voorkeur aangeeft over de aan te wijzen bewindvoerder. Op deze manier anticipeer je op het moment waarop je eventueel onder bewind zou worden geplaatst. Van deze verklaring wordt een
authentieke akte
De wet verleent aan een aantal personen (rechters, gerechtsdeurwaarders en notarissen) de bevoegdheid om aan hun officiële geschriften (vonnissen, exploten of akten) een bijzondere bewijskracht te verlenen.
Men noemt dit een authentieke akte.
opgesteld en de verklaring wordt geregistreerd in het centraal register van verklaringen.
Nieuwe regels
In 2023 werd een wetsontwerp goedgekeurd dat het statuut van de bewindvoerder ingrijpend wijzigt. De focus van deze nieuwe regels ligt voornamelijk op het onderscheid tussen familiale bewindvoerders en professionele bewindvoerders en op de vergoeding van de bewindvoerder. De wet benadrukt niet alleen het verschil tussen familiale en professionele bewindvoerders, maar geeft ook aan dat er eerst gekeken wordt naar de mogelijkheid om een familielid als bewindvoerder aan te wijzen.
De professionele bewindvoerders moeten aan een aantal voorwaarden voldoen om opgenomen te worden in het nationaal register van professionele bewindvoerders. Enkel wie in dit register staat, mag zich professioneel bewindvoerder noemen en opdrachten aanvaarden. De voorwaarden waaraan een professionele bewindvoerder moet voldoen bestaan onder meer uit:
- Een erkende theoretische en praktische vorming gevolgd hebben;
- De deontologische code voor professionele bewindvoerders naleven;
- Garanties van bekwaamheid, onafhankelijkheid en onpartijdigheid kunnen voorleggen;
- …
Heb je vragen over de mogelijke beschermingsmaatregelen voor meerderjarigen? De notaris helpt je graag verder. Voor meer informatie kan je ook een kijkje nemen bij ‘De gerechtelijke bescherming’ op Notaris.be
Gerelateerd nieuws
Familie Text
5 financiële basics die iedereen zou moeten kennen
De ene doet het graag, de andere schuift het liefst alles door: administratie en betalingen. In veel koppels neemt één partner het financiële beheer op zich. To...
Familie 
Samenwonen in een nieuw samengesteld gezin? Zo bescherm je de erfenis van je kinderen.
Beeld je in dat je na een stukgelopen relatie opnieuw de liefde vindt. Dit brengt uiteraard veel vreugde en toekomstplannen met zich mee. Gaan jullie samenwonen...
Familie Text
Een testament opstellen: 6 hardnekkige misverstanden
Nadenken over wat er na je overlijden met je vermogen gebeurt, is voor niemand een prettig vooruitzicht. Toch kan een testament nuttig zijn om af te wijken van ...