Pluskinderen laten erven: wat zijn de mogelijkheden?

Dit bericht is geschreven op 09/07/2025, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
Nieuw samengestelde gezinnen zijn vandaag de dag de realiteit voor veel mensen. Maar hoe regel je het erfrecht voor de kinderen van je partner? Kun je hen laten erven alsof het je eigen kinderen zijn? En waar moet je allemaal rekening mee houden? Ontdek hier de belangrijkste aandachtspunten en opties.
Een
testament
Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar.
is een krachtig instrument om je
nalatenschap
Vermogen, goederen en schulden op het moment van overlijden.
volgens je eigen wensen te regelen. Je kan daarin ook je pluskind(eren) bevoordelen.
Wat met je eigen kinderen?
Heb je zelf kinderen, dan moet je rekening houden met de wettelijke reserve De reserve is het wettelijk erfdeel dat bepaalde in de wet opgesomde erfgenamen (kinderen, de langstlevende echtgeno(o)t(e), in sommige gevallen de ouders…) nooit kan ontnomen worden. . Dit is de helft van je vermogen dat sowieso voorbehouden is voor je eigen kinderen. De andere helft kan je vrij besteden, bijvoorbeeld aan het kind van je partner.
Voorbeeld:
Heb je één kind, dan krijgt dat kind minstens de helft van je nalatenschap. De andere helft kan je nalaten aan je pluskind. Zo krijgen ze elk evenveel. Bij meerdere (plus)kinderen verandert de verdeling.
Belangrijke voordelen
- Je kan een testament altijd herzien of intrekken.
- Pluskinderen kunnen, onder bepaalde voorwaarden,
erven
Bij overlijden erft de overblijvende echtgenoot altijd het vruchtgebruik van de gezinswoning met alle huisraad en meubilair.
Ongehuwd samenwonenden die louter feitelijk samenwonen erven niet van elkaar tenzij er een testament in hun voordeel werd opgemaakt.
Wettelijk samenwonenden erven automatisch van elkaar. Dit geldt alleen voor de samenwonenden die een verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand hebben opgemaakt.
aan hetzelfde verlaagde tarief als je eigen kinderen. - Je behoudt de controle over je vermogen zolang je leeft.
Let op: een pluskind erft niet automatisch van je. Je moet expliciet in je testament opnemen wat je wil nalaten.
2. Zelf een testament opstellen?
Een eigenhandig testament Dit is een testament dat volledig van de eerste tot de laatste letter met de hand wordt geschreven door de testamentmaker alsook gedateerd en ondertekend. Hier zijn geen getuigen bij nodig. Eigenhandige testamenten die in bewaring worden gegeven bij de notaris worden bekendgemaakt bij het Centraal Register van Testamenten. is rechtsgeldig, maar het houdt wel enkele risico’s in:
- Andere erfgenamen (zoals de eigen kinderen) kunnen zich benadeeld voelen en het testament aanvechten.
- Juridische fouten kunnen leiden tot onduidelijkheid of zelfs ongeldigheid.
Een notarieel testament biedt meer zekerheid. De
notaris
De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,…
De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris.
zorgt voor een correcte formulering en bewaart het document officieel. Dit verkleint de kans op discussies achteraf.
3. Kan je ook schenken aan een pluskind?
Dat kan zeker. Een
schenking
Overeenkomst waarbij de schenker, tijdens zijn leven, onherroepelijk enig goed (of geldbedrag) afstaat uit vrijgevigheid aan de begiftigde die het aanneemt.
Schenkingen tussen ongehuwde partners zijn belangrijk vermits zij niet van elkaar kunnen erven. Schenken en erven zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar: hoe meer geschonken wordt bij leven, hoe kleiner de totale nalatenschap en hoe lager de erfbelasting. De schenking is dus een belangrijk instrument bij successieplanning.
is een manier om bij leven al een deel van je vermogen over te dragen.
Voordelen:
- Onder bepaalde voorwaarden genieten pluskinderen van dezelfde voordelige tarieven als eigen kinderen.
- Het is fiscaal vaak interessanter dan een testament.
Belangrijk nadeel: een schenking is onherroepelijk. Eens geschonken, is definitief weggegeven. Denk hier dus goed over na.
4. Pluskind adopteren: volle of gewone adoptie?
Volle
adoptie
Aannemen als wettig kind, waardoor tussen het kind en de adoptiefouders (en ev. hun bloedverwanten) familierechtelijke banden ontstaan. Bij een “volle adoptie” wordt het kind (verplicht een minderjarige) volledig gelijkgesteld met een biologisch kind, ook voor wat het erfrecht betreft. Bij een “gewone adoptie” (bij een minderjarige of meerderjarige) behoudt kind of volwassende banden met zijn oude familie. Hij kan zowel van zijn nieuwe als van zijn oude familie erven.
Zowel getrouwde als ongetrouwde koppels en koppels van een verschillend of hetzelfde geslacht kunnen kinderen adopteren. Er gelden wel voorwaarden in verband met bekwaamheid en geschiktheid.
Adoptie komt tot stand via een procedure voor de rechtbank van eerste aanleg of indien het kind minderjarig is, voor de jeugdrechtbank.
Volle adoptie maakt van het pluskind juridisch gezien een eigen kind. Deze procedure is enkel voor minderjarigen. De band met de biologische ouder wordt verbroken, wat bij pluskinderen zelden wenselijk of haalbaar is. De andere ouder moet immers instemmen met de adoptie.
Gewone (stiefouder)adoptie
Een gewone adoptie,die ook mogelijk is voor meerderjarigen, is veel realistischer binnen een nieuw samengesteld gezin. Het kind behoudt zo de familiebanden met de biologische ouders, maar wordt ook erfgenaam De persoon die een erfenis door versterf of uiterste wil geheel of gedeeltelijk verkrijgt. van de stiefouder.
Let wel:
- Het geadopteerde kind erft niet van de familie van de adoptieouder (zoals grootouders, broers of zussen).
- De adoptie moet gegrond en in het belang van het kind zijn. De familierechter beoordeelt elke aanvraag.
Bij de adoptie van een meerderjarig pluskind gelden specifieke voorwaarden:
- Er moet minstens 10 jaar leeftijdsverschil zijn tussen de adoptant (de stiefouder) en het kind.
- Het kind moet zelf uitdrukkelijk akkoord gaan met de adoptie.
- Ook de ouder van het kind (dus je partner) moet instemmen.
De procedure is dus niet puur administratief: een rechter onderzoekt of de adoptie verantwoord is. Voor meer informatie kan je terecht bij het Steunpunt Adoptie.