Verhuizen naar het buitenland? Doe een check-up bij je notaris!

Wie droomt er niet van? Na jaren werken in België, je oude dagen doorbrengen in warmere oorden. Of misschien voor onbepaalde tijd verhuizen naar het buitenland omwille van je job. Hoe spannend het allemaal ook is, verhuizen naar het buitenland heeft bepaalde gevolgen voor je vermogen en dat van je familieleden. Aftoetsen of alles wat je geregeld had van toepassing blijft, is een must om latere problemen te vermijden.

Verandert er iets aan mijn huwelijkscontract?

Delen we onze inkomsten of juist niet? Wil je je eigen aangekochte woning in een ‘gemeenschappelijk vermogen’ steken of juist niet? Wat krijgt ieder bij een echtscheiding? Is mijn partner beschermd als ik professionele schulden maak? We staan er niet bij stil wanneer we in het huwelijksbootje stappen, maar de antwoorden op deze vragen hebben grote gevolgen voor ons vermogen en dat van onze huwelijkspartner.

Het toepasselijk recht is het recht van het land waar je met je huwelijkspartner je eerste echtelijke verblijfplaats hebt. In veel gevallen zal je nog onder de Belgische regels blijven. Maar dat betekent niet dat het land waar je naar verhuist zomaar dezelfde huwelijksstelsels (er)kent. Dat kan praktische problemen opleveren. Ook de regels over ongehuwd samenwonen en geregistreerde partnerschappen (in België gekend onder de vorm van “wettelijke samenwoning”) verschillen van land tot land. Informeer je dus op voorhand goed over de rechtsregels die er van toepassing zijn. Zo kan je je maximaal voorbereiden en eventueel regelingen treffen bij de notaris .

Voor getrouwde koppels van hetzelfde geslacht is dit een heel belangrijk gegeven. Het huwelijk tussen mensen van hetzelfde geslacht wordt immers niet in alle landen erkend. Denk maar aan sommige landen in Oost-Europa. Andere landen, zoals Zwitserland, kennen een andere regeling. Een Belgisch getrouwd koppel van hetzelfde geslacht dat naar zo’n land verhuist, zal niet langer “getrouwd” zijn volgens dat recht, maar mogelijk een “geregistreerde partnerschap” met elkaar hebben. De verschillen tussen de EU-landen op dit gebied zijn groot. Een geregistreerde partnerschap is niet over mogelijk, de rechten van de partners verschillen van land tot land en niet alle lidstaten erkennen de geregistreerde partnerschappen van andere landen. Ook hier is de boodschap als samenwonende of als gehuwde: informeer je goed zodat je op voorhand een beeld krijgt van je rechten en plichten.

Wie erft van mij?

Wie zal van mij erven ? Kan ik mijn kinderen onterven? Wat zal mijn al dan niet getrouwde partner erven? Dat zijn belangrijke vragen. En de antwoorden op deze vragen verschillen van land tot land.

Als je naar het buitenland verhuist, zal de behandeling van je erfopvolging misschien een internationaal kantje hebben. Als basisprincipe geldt dat het land waar je je laatste “gewone verblijfplaats” heeft het recht bepaalt dat van toepassing zal zijn op de behandeling van je erfopvolging. Maar je kan afwijken van dit principe. Je kan via testament of een erfovereenkomst bepalen dat het recht van het land van je nationaliteit toegepast moet worden op je erfopvolging. Dan maak je een zogenaamde “rechtskeuze”. De notaris zal je hierover kunnen adviseren.

Uitzonderlijk kan de rechter het recht van het land waar je als erflater kennelijk een nauwere band mee had, aanwijzen.

Ik heb hier een zorgvolmacht opgesteld. Wat nu?  

Met een zorgvolmacht regel je op voorhand wie bepaalde handelingen voor jou kan stellen, voor het geval het later moeilijker zou gaan (bv. als gevolg van dementie). Rekeningen beheren, je woning verhuren, een rusthuis kiezen… het kan allemaal met een zorgvolmacht. Maar niet elk land kent dit nuttig instrument. Resultaat? Je kan hier alles goed geregeld hebben, maar bij een internationale verhuis kan je problemen ondervinden met de uitwerking van je zorgvolmacht. Verhuis je binnenkort naar het buitenland, dan is dit zeker een aandachtspunt. In principe kan je vanaf 1 januari 2021 in een zorgvolmacht een rechtskeuze maken. Daarmee wordt de uitwerking van je zorgvolmacht verzekerd, ook in het buitenland. Dat wordt mogelijk gemaakt door een internationaal verdrag. Niet elk land treedt echter toe tot dit verdrag (Spanje treedt bijvoorbeeld niet toe).

Onze tip: informeer je bij de notaris informeren om de gevolgen te kennen van je verhuis.