Wat betekent "reservataire erfgenaam"?
Dit bericht is geschreven op 27/01/2023, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
Ons erfrecht is zo opgebouwd dat sommige personen in ons gezin extra worden beschermd. Deze personen zullen altijd van je
erven
Bij overlijden erft de overblijvende echtgenoot altijd het vruchtgebruik van de gezinswoning met alle huisraad en meubilair.
Ongehuwd samenwonenden die louter feitelijk samenwonen erven niet van elkaar tenzij er een testament in hun voordeel werd opgemaakt.
Wettelijk samenwonenden erven automatisch van elkaar.
Dit geldt alleen voor de samenwonenden die een verklaring voor de ambtenaar van de burgerlijke stand hebben opgemaakt.
; je kan ze niet zomaar onterven via bv. een
testament
Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar.
. Ze hebben recht op een "reservatair erfdeel". Deze beschermde erfgenamen zijn:
- De kinderen
- De langstlevende echtgenoot.
De kinderen
Kinderen hebben in ons erfrecht samen recht op de helft van je
nalatenschap
Vermogen, goederen en schulden op het moment van overlijden.
. Hoeveel elk kind minimaal moet erven, hangt af van het aantal kinderen.
- Is er één kind, dan bedraagt het reservatair erfdeel van het kind de helft van de nalatenschap;
- zijn er twee kinderen, dan hebben ze elk recht op 1/4de
- zijn er drie kinderen, dan hebben ze elk recht op 1/6de
- ...
Over de andere helft van de nalantenschap kan je vrij beschikken (via testament of via een
schenking
Overeenkomst waarbij de schenker, tijdens zijn leven, onherroepelijk enig goed (of geldbedrag) afstaat uit vrijgevigheid aan de begiftigde die het aanneemt.
Schenkingen tussen ongehuwde partners zijn belangrijk vermits zij niet van elkaar kunnen erven. Schenken en erven zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar: hoe meer geschonken wordt bij leven, hoe kleiner de totale nalatenschap en hoe lager de erfbelasting. De schenking is dus een belangrijk instrument bij successieplanning.
). We noemen dit het 'beschikbaar deel'.
Als een kind te weing zou krijgen omdat er bijvoorbeeld te veel werd geschonken aan een andere persoon, kan het benadeelde kind een vordering tot inkorting Ieder vermogen bestaat uit een beschikbaar deel en een onbeschikbaar deel (de reserve). Men kan schenken of nalaten via testament ten belope van het beschikbaar deel. De reserve mag niet aangetast worden, ze wordt voorbehouden aan de kinderen (of soms de ouders). Tast een gift of een schenking toch de reserve aan, dan moet inkorting plaatsvinden. De schenking wordt gekortwiekt ten belope van het deel dat het beschikbaar deel van de erfenis overtreft. instellen. Dit is een procedure waarbij het kind kan vragen dat zijn erfdeel wordt vervolledigd tot zijn wettelijk minimum. Een kind kan ook kiezen om deze procedure niet in te stellen.
De langstlevende echtgeno(o)t(e)
Ook de getrouwde partner geniet van een bijzondere bescherming in ons erfrecht. Wettelijk gezien erft de langstlevende de hele nalatenschap in vruchtgebruik Het recht om een andermans goed te gebruiken en de vruchten daarvan te innen alsof men zelf de eigenaar was, met de verplichting ervoor te zorgen zodat het goed zelf in stand blijft. Een vruchtgebruiker kan dus in een onroerend wonen, maar kan evengoed dit onroerend goed verhuren en genieten van de huurinkomsten. Ander voorbeeld: De vruchtgebruiker van een kapitaal zal geen eigenaar zijn van het kapitaal, maar zal wel recht hebben op de interesten. . Een getrouwde persoon kan uiteraard schenken of een testament opstellen in het voordeel van andere mensen. Het reservatair deel - dus wat een getrouwde persoon altijd minstens erft - bedraagt ofwel de gezinswoning De gezinswoning is de gezamenlijke hoofdverblijfplaats waar partners met hun gezin normaal leven. Ze hebben er hun ‘voornaamste belangen’. Gehuwden moeten alle beslissingen over hun gezinswoning samen nemen, ook al is maar 1 van hen eigenaar van de woning of staat er maar 1 naam op de huurovereenkomst. Dat is de bescherming van de gezinswoning. Dezelfde bescherming geldt bij wettelijk samenwonenden. in vruchtgebruik (concrete reserve De reserve is het wettelijk erfdeel dat bepaalde in de wet opgesomde erfgenamen (kinderen, de langstlevende echtgeno(o)t(e), in sommige gevallen de ouders…) nooit kan ontnomen worden. ), ofwel de helft van de nalatenschap in vruchtgebruik (abstracte reserve). De langstlevende heeft de keuze.
Slechts in uitzonderlijke gevallen kan een getrouwde partner onterfd worden (bv. in het geval de partners al een lange tijd apart leven of zich in een echtscheidingsprocedure bevinden en dit zo regelen in de echtscheidingsovereenkomst).
Hebben ouders recht op een 'reservatair erfdeel'?
Nee. Ouders kunnen erven als er geen kinderen zijn, maar hun wettelijk erfdeel kan ontnomen worden door bv. een testament op te stellen of te schenken in het voordeel van iemand anders.
Heeft een wettelijk samenwonende partner recht op een 'reservatair erdeel'?
Nee. Enkel getrouwde partners zijn beschermd. Een wettelijk samenwonende partner heeft wettelijk gezien recht op het vruchtgebruik van de gezinswoning, maar dit kan dus ontnomen worden via bijvoorbeeld een testament.
Gerelateerd nieuws
Familie 
Samenwonen in een nieuw samengesteld gezin? Zo bescherm je de erfenis van je kinderen.
Beeld je in dat je na een stukgelopen relatie opnieuw de liefde vindt. Dit brengt uiteraard veel vreugde en toekomstplannen met zich mee. Gaan jullie samenwonen...
Mijn erfenis Text
Erkenning van een kind en erfenis: wat zijn de gevolgen?
Een kind erkennen kan ook na de geboorte. Er bestaat geen leeftijdsgrens om een erkenning te doen. Door de erkenning ontstaat er een juridische band tussen vade...
Mijn erfenis
