Is wettelijk samenwonen hetzelfde als trouwen? Vijf verschillen op een rij!
Dit bericht is geschreven op 06/05/2025, in functie van de regelgeving die op dat moment gold. Informeer je altijd bij een notariskantoor om specifieke informatie en advies te krijgen dat bij je situatie past.
Er ontstaat vaak verwarring over wat wettelijk samenwonen en trouwen precies inhouden. Toch is het niet juist om wettelijke samenwoning gelijk te stellen aan het huwelijk. Lees verder en ontdek enkele grote verschillen tussen de wettelijke samenwoning en het huwelijk!
Het
huwelijk
Een wettelijk geregelde levensgemeenschap van twee personen (ongeacht het geslacht) met o.a. gevolgen voor de onderhoudsplicht, rechtshandelingen en nalatenschap.
Het huwelijk wordt afgesloten voor de ambtenaar van de burgerlijke stand.
Getrouwde koppels zijn verplicht elkaar te helpen en elkaar het nodige te verschaffen.
kan enkel door een echtscheidingsprocedure beëindigd worden. Een echtscheiding moet worden uitgesproken door de rechtbank. In tegenstelling tot de
ontbinding van het huwelijk
Het huwelijk kan ontbonden worden om verscheidene redenen bijvoorbeeld door overlijden of echtscheiding.
, kan de wettelijke samenwoning worden opgezegd door een verklaring af te leggen bij de burgerlijke stand van de gemeente. Dit kan zelfs eenzijdig gebeuren.
2. Het erfrecht van een wettelijk samenwonende partner is beperkt
In tegenstelling tot het erfrecht van een huwelijkspartner, is het erfrecht van een wettelijk samenwonende partner beperkt. De wettelijk samenwonende partner erft het vruchtgebruik Het recht om een andermans goed te gebruiken en de vruchten daarvan te innen alsof men zelf de eigenaar was, met de verplichting ervoor te zorgen zodat het goed zelf in stand blijft. Een vruchtgebruiker kan dus in een onroerend wonen, maar kan evengoed dit onroerend goed verhuren en genieten van de huurinkomsten. Ander voorbeeld: De vruchtgebruiker van een kapitaal zal geen eigenaar zijn van het kapitaal, maar zal wel recht hebben op de interesten. op de gezinswoning De gezinswoning is de gezamenlijke hoofdverblijfplaats waar partners met hun gezin normaal leven. Ze hebben er hun ‘voornaamste belangen’. Gehuwden moeten alle beslissingen over hun gezinswoning samen nemen, ook al is maar 1 van hen eigenaar van de woning of staat er maar 1 naam op de huurovereenkomst. Dat is de bescherming van de gezinswoning. Dezelfde bescherming geldt bij wettelijk samenwonenden. en de aanwezige inboedel. Als wettelijk samenwonende partners elkaar meer willen nalaten, zullen zij hiervoor zelf initiatief moeten nemen, bijvoorbeeld door een testament Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar. op te stellen.
3. De wettelijk samenwonende partner is géén reservataire erfgenaam
Wettelijke samenwonende partners zijn, in tegenstelling tot huwelijkspartners, geen reservataire erfgenamen van elkaar. Reservataire erfgenamen zijn erfgenamen waarvoor de wet een bijzondere bescherming voorziet. De reservataire erfgenamen zijn de kinderen en de langstlevende huwelijkspartner. Omdat de wettelijke samenwonende partner geen reservataire erfgenaam De persoon die een erfenis door versterf of uiterste wil geheel of gedeeltelijk verkrijgt. is, kunnen wettelijk samenwonende partners door middel van een testament elkaars erfrecht beperken of zelfs volledig uitsluiten.
4. De wettelijk samenwonende partner is geen hulp en bijstand verplicht
Gehuwde partners moeten elkaar hulp en bijstand verlenen, in functie van hun vermogen. Dit betekent dat de kosten voor boodschappen, verwarming en elektriciteit verdeeld worden door beide partners. De verplichting tot hulp en bijstand eindigt bovendien niet wanneer het huwelijk stopgezet wordt. Na de echtscheiding is het mogelijk dat een ex-partner alimentatie Het verstrekken van levensonderhoud, met name als verplichting jegens kinderen, echtgenoten na een echtscheiding moet betalen. Wettelijk samenwonende partners moeten ook elk bijdragen aan de kosten van het samenleven in functie van hun inkomsten, maar er is geen bijstand- of hulpverplichting. Wanneer de wettelijke samenwoning wordt beëindigd, is er dus geen alimentatieverplichting.
5. De wettelijke samenwonende partner heeft geen recht op een overlevingspensioen
Of je al dan niet getrouwd bent heeft ook een invloed op je pensioenrechten. Zo hebben enkel huwelijkspartners recht op het overlevingspensioen Een overlevingspensioen geeft aan de langstlevende partner (weduwe of weduwenaar) een pensioen dat berekend wordt op basis van de loopbaan van de overleden echtgeno(o)t(e). Het overlevingspensioen is verbonden aan een aantal belangrijke voorwaarden zoals de minimumleeftijd van 45 jaar (wordt jaarlijks verhoogd) en de minimumduur van één jaar van het huwelijk (er zijn hierop uitzonderingen). Indien de leeftijdsvoorwaarde niet is bereikt, kan er in sommige gevallen een overgangsuitkering betaald worden in plaats van een overlevingspensioen. , de wettelijke samenwonende partners hebben dit recht niet.
Gerelateerd nieuws
Familie Text
5 financiële basics die iedereen zou moeten kennen
De ene doet het graag, de andere schuift het liefst alles door: administratie en betalingen. In veel koppels neemt één partner het financiële beheer op zich. To...
Familie 
Samenwonen in een nieuw samengesteld gezin? Zo bescherm je de erfenis van je kinderen.
Beeld je in dat je na een stukgelopen relatie opnieuw de liefde vindt. Dit brengt uiteraard veel vreugde en toekomstplannen met zich mee. Gaan jullie samenwonen...
Familie Text
Een testament opstellen: 6 hardnekkige misverstanden
Nadenken over wat er na je overlijden met je vermogen gebeurt, is voor niemand een prettig vooruitzicht. Toch kan een testament nuttig zijn om af te wijken van ...