Woordenlijst
R
Bij een faillissement Een faillissement is de vaststelling dat een onderneming op lange termijn onvermogend is geworden. Een ondernemer kan door de rechter failliet worden verklaard als hij op langere termijn zijn schulden niet meer betaalt; en daarenboven geen krediet of uitstel van betaling meer krijgt. Zodra hij failliet verklaard is, kan hij niet meer zelf over het vermogen beschikken. Bij een faillissement stelt de rechtbank een curator aan om te zorgen voor de vereffening en verdeling van de onderneming. worden niet alle schuldeisers willekeurig uitbetaald. De wet legt een rangregeling op. Sommige schuldeisers zijn bevoorrecht (bijvoorbeeld de bank die een hypotheek Een hypotheek is een recht van een schuldeiser tegenover een schuldenaar. Met dat recht kan een schuldeiser (meestal een bank), een onroerend goed verkopen van de schuldenaar (meestal de koper van een onroerend goed), wanneer deze laatste niet meer in staat is om zijn schuld (meestal een lening) terug te betalen. Als de koper van een huis tegenover meerdere mensen zijn schulden niet meer kan betalen, zal de bank die een hypotheek heeft genomen op zijn huis en de hypotheek heeft laten inschrijven, in een heel sterke positie staan. Hij is een “bevoorrechte schuldeiser”, wat betekent dat hij voor alle andere schuldeisers (die geen hypotheek hebben genomen), uitbetaald zal worden. De uitbetaling van schuldeisers moet immers in een bepaalde volgorde gebeuren, en hypotheekrechten hebben daar een sterke voorrang in. Een hypotheekrecht is ook een sterk recht in die zin dat het kan overgaan op andere goederen die in de plaats komen van het huis. Indien een huis bijvoorbeeld afbrandt, zal de hypotheek van de bank overgaan op de vergoeding van brandverzekering. Deze komt immers “in de plaats” van het huis. heeft), en worden na de gewone “chirografaire” schuldeisers uitbetaald (bijvoorbeeld elektriciteitsleverancier van de onderneming).
De rangregeling is terug te vinden in de Faillissementswet.
Dit is een forfaitaire belasting (vroeger fiscale zegels) die betaald moet worden aan de overheid op iedere notariële akte Een notariële akte is een authentieke akte opgesteld door de notaris. Enkel notariële akten (en niet onderhandse verkoopsovereenkomsten) kunnen overgeschreven worden in het hypotheekkantoor. Deze overschrijving maakt de koop “tegenstelbaar”, het beschermt de koper tegen aanspraken van derden. .
Recht om gebouwen, werken of beplantingen op, onder of boven andermans grond te hebben. Dat recht brengt een tijdelijke horizontale splitsing van het goed met zich mee. De opstalgever is de eigenaar van de grond; diegene die het opstalrecht verkrijgt (de opstalhouder) wordt als het ware tijdelijk eigenaar van de gebouwen, beplantingen en werken op die grond. Een opstalrecht kan maximaal bekomen worden voor de duur van maximum 99 jaar. Dit recht wordt heel vaak toegepast wanneer een koppel een huis bouwt op de grond van één van hen.
Recht waardoor bijvoorbeeld een pachter Degene die pacht.
, de gemeente, het OCMW, Huisvestingsmaatschappijen de mogelijkheid hebben om bij de verkoop van een woning of grond bij voorrang te kopen aan dezelfde voorwaarden als de koper waarmee men de verkoopsovereenkomst heeft afgesloten.
Het recht van voorkoop Recht waardoor bijvoorbeeld een pachter, de gemeente, het OCMW, Huisvestingsmaatschappijen de mogelijkheid hebben om bij de verkoop van een woning of grond bij voorrang te kopen aan dezelfde voorwaarden als de koper waarmee men de verkoopsovereenkomst heeft afgesloten.
Het recht van voorkoop kan dus gezien worden als een “opschortende voorwaarde”; De verkoopsovereenkomst is reeds tot stand gekomen, maar zal pas uitwerking krijgen indien de begunstigde van het voorkooprecht dit recht niet uitoefent. kan dus gezien worden als een “opschortende voorwaarde”; De verkoopsovereenkomst is reeds tot stand gekomen, maar zal pas uitwerking krijgen indien de begunstigde van het voorkooprecht Een voorkooprecht is het recht van een persoon (pachter of huurder) of van een overheidsinstelling (OCMW, stad,...) om het verkochte goed met voorrang aan te kopen. Een voorkooprecht kan voortkomen uit de wet of uit een overeenkomst. Als je een verkoopovereenkomst ondertekent, dan moet de notaris nagaan of iemand een voorkooprecht heeft op het goed. Als dat het geval is, dan moet die persoon of instelling gevraagd worden of ze hun voorkooprecht nog willen uitoefenen. dit recht niet uitoefent.Een recht van wederinkoop Een recht van wederinkoop is een recht van de verkoper om het goed zelf terug te kopen. Hij betaalt daarbij de aankoopprijs en eventueel bepaalde andere (koop)kosten terug. Koper en verkoper kunnen in hun verkoopovereenkomst een recht van wederinkoop opnemen of het kan uit de wet voortkomen. Als het in een overeenkomst staat, dan kan het maximum 5 jaar uitgeoefend worden. is een recht van de verkoper om het goed zelf terug te kopen. Hij betaalt daarbij de aankoopprijs en eventueel bepaalde andere (koop)kosten terug.
Koper en verkoper kunnen in hun verkoopovereenkomst De onderhandse overeenkomst is een overeenkomst waarbij een onroerend goed wordt verkocht en die het geheel van rechten en plichten omschrijft van de verkoper en de koper. De verkoopsovereenkomst (compromis) komt tot stand wanneer de koper en verkoper het eens zijn over het voorwerp en de prijs van een overeenkomst. een recht van wederinkoop opnemen of het kan uit de wet voortkomen. Als het in een overeenkomst staat, dan kan het maximum 5 jaar uitgeoefend worden.
Tussen ouders en kinderen, tussen echtgenoten en (wettelijk) samenwonenden.
Als een eigenaar bepaalde wettelijke voorschriften niet naleeft, kan de overheid hem herstelmaatregelen opleggen.
In Vlaanderen vinden we drie regelgevingen terug, die voorzien in zo’n herstelmaatregelen, namelijk de regelgeving inzake:
-
ruimtelijke ordening
-
onroerend erfgoed Bepaalde onroerende goederen worden in Vlaanderen als erfgoed beschouwd omwille van hun historische, archeologische, culturele of artistieke waarde. Deze goederen zijn onderworpen aan een specifieke regelgeving (het Onroerend Erfgoeddecreet). Er bestaan zowel beschermde- als geïnventariseerde goederen, elk met een eigen regime. Geïnventariseerde en beschermde onroerende erfgoederen worden bijgehouden in een databank.
- wonen
Als iemand bijvoorbeeld een huis bouwt zonder vergunning, kan de rechter of de overheid hem als herstelmaatregel opleggen dat hij de woning terug moet afbreken.
-
Een rechthebbende Een rechthebbende is iemand die rechten heeft op een goed. Een erfgenaam is bijvoorbeeld een rechthebbende op de goederen in de erfenis van de overledene. is iemand die rechten heeft op een goed. Een erfgenaam De persoon die een erfenis door versterf of uiterste wil geheel of gedeeltelijk verkrijgt. is bijvoorbeeld een rechthebbende op de goederen in de erfenis Een ander woord voor de “nalatenschap” van de overledene. Zoals de naam het al doet vermoeden is dit alles wat de overledene nalaat: de activa (vorderingen, aandelen, goederen …), maar ook passiva (schulden). van de overledene.
Iedereen die rechten heeft, kan zijn rechten laten gelden. Je mag daar echter niet in overdrijven. Indien je een recht slechts uitoefent om iemand te benadelen, spreekt men van rechtsmisbruik Iedereen die rechten heeft, kan zijn rechten laten gelden. Je mag daar echter niet in overdrijven. Indien je een recht slechts uitoefent om iemand te benadelen, spreekt men van rechtsmisbruik. Het voordeel dat je verkrijgt door jouw recht uit te oefenen staat dan niet in verhouding met het nadeel dat je veroorzaakt aan de andere partij. Een voorbeeld van rechtsmisbruik kan men terugvinden in volgend voorbeeld: Een persoon die zonder het te beseffen een muur bouwt op de grond van zijn buur. Natuurlijk kan de buur zijn eigendomsrecht laten gelden, maar hij mag zijn recht niet uitoefenen om iemand te schaden. Indien hij 20 jaar wacht en dan pas de afbraak vordert, zou de rechter kunnen oordelen dat het om rechtsmisbruik gaat. . Het voordeel dat je verkrijgt door jouw recht uit te oefenen staat dan niet in verhouding met het nadeel dat je veroorzaakt aan de andere partij. Een voorbeeld van rechtsmisbruik kan men terugvinden in volgend voorbeeld: Een persoon die zonder het te beseffen een muur bouwt op de grond van zijn buur. Natuurlijk kan de buur zijn eigendomsrecht laten gelden, maar hij mag zijn recht niet uitoefenen om iemand te schaden. Indien hij 20 jaar wacht en dan pas de afbraak vordert, zou de rechter kunnen oordelen dat het om rechtsmisbruik gaat.
Alle rechtspersonen hebben rechtspersoonlijkheid Alle rechtspersonen hebben rechtspersoonlijkheid. Rechtspersonen kunnen zowel natuurlijke personen zijn, als ondernemingen. Voor een onderneming of een vereniging met rechtspersoonlijkheid (bijvoorbeeld een NV of een vzw) betekent dit dat deze houder is van eigen rechten en plichten. De onderneming zal gezien worden als een “fictieve” persoon met een eigen vermogen, eigen aansprakelijkheid en eigen schuldeisers. De onderneming zal ook zelf rechtshandelingen kunnen stellen, met een optreden van een vertegenwoordiger. . Rechtspersonen kunnen zowel natuurlijke personen zijn, als ondernemingen. Voor een onderneming of een vereniging met rechtspersoonlijkheid (bijvoorbeeld een NV of een vzw) betekent dit dat deze houder is van eigen rechten en plichten. De onderneming zal gezien worden als een “fictieve” persoon met een eigen vermogen, eigen aansprakelijkheid en eigen schuldeisers. De onderneming zal ook zelf rechtshandelingen kunnen stellen, met een optreden van een vertegenwoordiger.
In de regelingsakte In de regelingsakte moeten de echtgenoten naar aanleiding van de echtscheiding verplicht een overeenkomst maken over enkele belangrijke familiale en materiële aangelegenheden.
moeten de echtgenoten naar aanleiding van de echtscheiding verplicht een overeenkomst maken over enkele belangrijke familiale en materiële aangelegenheden.
Het register van verwaarloosde gebouwen en woningen is een gemeentelijke lijst met gebouwen die verwaarloosd zijn. Elke gemeente is vrij om een register van verwaarloosde gebouwen en woningen Het register van verwaarloosde gebouwen en woningen is een gemeentelijke lijst met gebouwen die verwaarloosd zijn. Elke gemeente is vrij om een register van verwaarloosde gebouwen en woningen bij te houden. bij te houden.
Registratie Registratie is de formaliteit bestaande uit het overschrijven, ontleden of vermelden van een akte of van een geschrift door de ontvanger van de registratie in een daartoe bestemd register.
is de formaliteit bestaande uit het overschrijven, ontleden of vermelden van een akte of van een geschrift door de ontvanger van de registratie Registratie is de formaliteit bestaande uit het overschrijven, ontleden of vermelden van een akte of van een geschrift door de ontvanger van de registratie in een daartoe bestemd register.
in een daartoe bestemd register.
Een registratiebelasting Een registratiebelasting is een belasting die moet betaald worden bij het registreren van een akte of een geschrift. Het begrip ‘registratiebelasting’ is in Vlaanderen een overkoepelend begrip en omvat 4 soorten registratiebelasting: het verkooprecht; de schenkbelasting; het verdeelrecht; en het recht op hypotheekvestiging. is een belasting die moet betaald worden bij het registreren van een akte of een geschrift. Het begrip ‘registratiebelasting’ is in Vlaanderen een overkoepelend begrip en omvat 4 soorten registratiebelasting:
-
het verkooprecht;
-
de schenkbelasting;
-
het verdeelrecht;
-
en het recht op hypotheekvestiging.
-
Dit is de belasting die de staat heft bij de inschrijving (registratie) van een akte. Het meest bekende voorbeeld waarbij je registratie moet betalen is bij de ondertekening van de notariële akte om een onroerend goed Is een terrein en alles wat zich daar vast (onroerend) op bevindt, zoals een huis, afsluitingen, verhardingen,... , zoals een huis, aan te kopen. In deze context spreekt men ook wel eens van het verkooprecht. De registratiebelasting of registratierechten worden berekend op de overeengekomen aankoopprijs, verhoogd met de bedongen lasten. Registratierechten is een begrip dat vooral in de federale context wordt gebruikt. Het begrip ‘registratiebelasting’ betekent hetzelfde, maar wordt enkel in Vlaanderen gebruikt.
Partijen kunnen bij het sluiten van de huurovereenkomst of later overeenkomen dat de huurder zich ertoe verbindt de nodige werken (zowel kleine als grote) uit te voeren om het gehuurde goed in overeenstemming te brengen met de elementaire vereisten van veiligheid, gezondheid en bewoonbaarheid.
Voorbehouden erfdeel of reserve De reserve is het wettelijk erfdeel dat bepaalde in de wet opgesomde erfgenamen (kinderen, de langstlevende echtgeno(o)t(e), in sommige gevallen de ouders…) nooit kan ontnomen worden. . Het deel waarop bepaalde erfgenamen altijd minstens recht hebben.
Indien de overledene meer heeft geschonken of meer heeft gelegateerd dan het beschikbaar gedeelte Het beschikbaar gedeelte is het deel van het vermogen waarover de overledene vrij mag beschikken in het voordeel van wie hij wenst. De grootte varieert naargelang wie de erfgenamen zijn en met hoeveel ze zijn. Een beschikbaar gedeelte kan je bijvoorbeeld wegschenken, of legateren via testament. Het ander gedeelte van jouw vermogen zal altijd “beschermd” worden ten voordele van de reservataire erfgenamen. (en dus over een stukje van het reservatair deel heeft beschikt), zal er een “inkorting” kunnen plaatsvinden.De reserve is het wettelijk erfdeel dat bepaalde in de wet opgesomde erfgenamen (kinderen, de langstlevende echtgeno(o)t(e), in sommige gevallen de ouders…) nooit kan ontnomen worden.
Het reservekapitaal is een apart budget dat dient voor de buitengewone uitgaven binnen de mede-eigendom Bij mede-eigendom wordt het eigendomsrecht opgesplitst tussen verschillende personen. De mede-eigenaars hebben elk aanspraak op een “aandeel” in mede-eigendom. Een mede-eigendom kan op verschillende manieren tot stand komen. Er kan sprake zijn van vrijwillige mede-eigendom (bv. de aankoop van een onroerend goed met je partner) of er kan sprake zijn van een toevallige mede-eigendom (bv. een nalatenschap). . Het budget wordt gevormd door bijdragen die de mede-eigenaars betalen.
Normaal bepaalt het reglement van mede-eigendom hoeveel elke mede-eigenaar voor het reservekapitaal betaalt, maar er kan ook over beslist zijn in de algemene vergadering.
Voorbeelden waarvoor het reservekapitaal gebruikt wordt:
-
de vernieuwing van de verwarmingsketel;
-
het dak;
-
de lift;
- ...
-
Is een testament Met een testament kan een persoon bij leven bepalen wat er na zijn overlijden met zijn goederen zal gebeuren. Bovendien kan een testament de rechten van bepaalde erfgenamen uitbreiden (bijvoorbeeld méér dan het vruchtgebruik van de gezinswoning toekennen aan de wettelijke samenwonende) of beperken (bijvoorbeeld de wettelijke reserve van de ouders afschaffen). Een testament is steeds herroepbaar. waarbij twee begunstigden worden aangesteld in één testament. De eerste begunstigde erft in eerste instantie alles. Wat na zijn dood overblijft - 'de rest' - gaat niet naar zijn wettelijke erfgenamen, maar naar de tweede begunstigde die in het testament wordt aangewezen.
De restschenking De restschenking is een techniek waarbij een bepaalde schenking wordt gedaan aan een persoon, maar waarbij tegelijkertijd bedongen wordt dat “wat overblijft” achteraf geschonken wordt aan een andere persoon. De schenking gebeurt dus als het ware in twee fasen. Bij een restschenking betaalt u geen erfbelasting bij het overlijden van de schenker, maar u betaalt slechts twee maal de (lage) schenkbelasting. Deze techniek kan bijvoorbeeld gebruikt worden bij kinderloze koppels die aan elkaar willen schenken en wat overblijft toch in de familie willen houden, ouders met een gehandicapt kind, of grootouders die zowel hun kinderen als kleinkinderen willen bevoordelen… is een techniek waarbij een bepaalde schenking Overeenkomst waarbij de schenker, tijdens zijn leven, onherroepelijk enig goed (of geldbedrag) afstaat uit vrijgevigheid aan de begiftigde die het aanneemt.
Schenkingen tussen ongehuwde partners zijn belangrijk vermits zij niet van elkaar kunnen erven. Schenken en erven zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar: hoe meer geschonken wordt bij leven, hoe kleiner de totale nalatenschap en hoe lager de erfbelasting. De schenking is dus een belangrijk instrument bij successieplanning. wordt gedaan aan een persoon, maar waarbij tegelijkertijd bedongen wordt dat “wat overblijft” achteraf geschonken wordt aan een andere persoon. De schenking gebeurt dus als het ware in twee fasen.Bij een restschenking betaalt u geen erfbelasting De erfbelasting is de verzamelterm voor het vroeger gekende “successierecht” en het “recht van overgang”. Het is een belasting die je moet betalen bij het erven van een nalatenschap.
De hoogte van de erfbelasting is afhankelijk van de graad van verwantschap met de overledene. Hoe dichter de verwantschap, hoe minder erfbelastingen je moet betalen. Kinderen van de overledene betalen dus minder erfbelastingen dan de broer, zus, tante of andere familieleden.
Aangezien de erfbelasting altijd uitgedrukt wordt in een percentage, is de hoogte van de verschuldigde erfbelasting ook afhankelijk van de waarde van de erfenis.
bij het overlijden van de schenker, maar u betaalt slechts twee maal de (lage) schenkbelasting.Deze techniek kan bijvoorbeeld gebruikt worden bij kinderloze koppels die aan elkaar willen schenken en wat overblijft toch in de familie willen houden, ouders met een gehandicapt kind, of grootouders die zowel hun kinderen als kleinkinderen willen bevoordelen…
Bij de verkoop van een onroerend goed moet de notaris De notaris is zowel een openbare ambtenaar die bevoegd is om authentieke akten te verlijden, te bewaren en er afschriften van te verstrekken, als een juridische raadgever. De notaris komt tussen in heel wat domeinen: huwelijken, echtscheidingen, de koop van een onroerend goed, een erfenis na overlijden,… De notaris wordt benoemd door de Koning.
De partijen kiezen vrij hun eigen notaris. verschillende zaken nagaan en meedelen aan de partijen. Eén van die zaken is verontreinigingsgraad van een grond. Sommige gronden staan vermeld op lijsten (Vlarebo en Vlarem-lijsten) van risicogronden. Dit zijn gronden waarop potentieel bodembedreigende activiteiten worden of werden uitgevoerd. Indien een risicogrond Bij de verkoop van een onroerend goed moet de notaris verschillende zaken nagaan en meedelen aan de partijen. Eén van die zaken is verontreinigingsgraad van een grond. Sommige gronden staan vermeld op lijsten (Vlarebo en Vlarem-lijsten) van risicogronden. Dit zijn gronden waarop potentieel bodembedreigende activiteiten worden of werden uitgevoerd. Indien een risicogrond verkocht wordt, moet de notaris dit melden aan de partijen. Aan deze koop zal er immers een bodemonderzoeksplicht verbonden zijn. verkocht wordt, moet de notaris dit melden aan de partijen. Aan deze koop zal er immers een bodemonderzoeksplicht verbonden zijn.Grens tussen de openbare weg en de aanliggende eigendommen die door de overheid wordt vastgelegd overeenkomstig de noodwendigheden van het openbaar belang.